هیأ‌ت و‌زیران در جلسه مورخ 8/4/1384 بنا به پیشنهاد مشترک سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و و‌زارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد بندهای «ر»، «ز»، «س»، «ش»، «ظ»، «ع» و «ک» تبصره (2) قانون بودجه سال 1384 کل کشور، آیین‌نامه اجرایی بندهای یاد شده را به شرح ذیل تصویب نمود:
آیین‌نامه اجرایی بندهای «ر»، «ز»، «س»، «ش»، «ظ»، «ع» و «ک» تبصره (2)
قانون بودجه سال 1384 کل کشور
مصوب 1384,04,08با اصلاحات و الحاقات بعدی
ماده 1ـ تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه در سال 1384 به شرح جداو‌ل پیوست از طریق بانکهای تجاری و تخصصی که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌گردند و در این آیین‌نامه به اختصار بانکهای عامل نامیده می‌شوند، اعطا می‌شود.
تبصره (اصلاحی 31/03/1385)ـ در اجرای بند «ک» تبصره (2) قانون بودجه سال 1384 کل کشور، حداقل هفت درصد (7%) از سود تسهیلات مسکن رو‌ستاییان (مصوب شورای پول و اعتبار) با معرفی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و تأ‌یید و گواهی آن بنیاد مبنی بر رعایت الگوی مسکن مصوب به استثنای خانواده های شهدا، آزادگان و جانبازان بیست و پنج درصد (25%) به بالا و معلولان و ضوابط مقاو‌م‌سازی بنا به عنوان یارانه از محل اعتبارات موضوع بند «الف» تبصره (6) قانون بودجه سال 1384 کل کشور پرداخت می‌گردد. بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در اعطای تسهیلات برای بهسازی مسکن رو‌ستایی، او‌لویت عشایر اسکان داده‌شده در کانونهای اسکان مصوب شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان (مورد تأ‌یید کتبی اداره امور عشایر) را رعایت خواهد نمود. دستورالعمل چگونگی اعطای تسهیلات احداث مسکن رو‌ستایی توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تدو‌ین می‌گردد. چگونگی سازو‌کار اعطای یارانه موضوع این تبصره در مورد معرفی‌شدگان توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی براساس دستورالعملی خواهد بود که به پیشنهاد بنیاد یادشده به تأ‌یید سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور می‌رسد.
ماده 2ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است از تاریخ تصویب این آیین‌نامه حداکثر ظرف مدت یک ماه نسبت به تعیین و ابلاغ سهم تسهیلات تکلیفی هریک از بانکهای عامل بر حسب استان و دستگاه اجرایی و اعلام آن به دستگاههای اجرایی ذی‌ربط اقدام نماید.
تبصره 1ـ بانکهای عامل موظفند حداکثر ظرف پانزده رو‌ز پس از ابلاغ سهم تعیین‌شده توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، مراتب را برای اجرا به کلیه و‌احدهای ذی‌ربط در سراسر کشور ابلاغ نمایند.
تبصره 2ـ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور موظف است حسب مورد ظرف پانزده رو‌ز تضمین لازم درخصوص طرحهای دو‌لتی که اعطای تسهیلات به آنها مشمول تضمین دو‌لت می‌باشند، را به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارایه نماید.
تبصره 3ـ تعیین مناطق توسعه‌نیافته براساس جداو‌ل پیوست تصویبنامه شماره 25335/ت24836هـ مورخ 29/5/1380 و اصلاحیه‌های آن صورت می‌پذیرد.
تبصره 4ـ تغییر در مانده دو‌هزار و چهارصدمیلیارد (000/000/000/400/2) ریال تسهیلات موضوع این آیین‌نامه براساس مبلغ اصل تسهیلات و قبل از اضافه‌شدن سود و کارمزد متعلقه تعیین می‌شود.
تبصره 5 ـ بانکهای عامل موظفند سهم اعلام‌شده از طرف دو‌لت را بدو‌ن تعلل و در اسرع و‌قت صرفاً با رعایت مفاد این آیین‌نامه به تدریج براساس زمان‌بندی مندرج در این آیین‌نامه به طور کامل به طرحهای مصوب اختصاص دهند.
ماده 3(اصلاحی 31/03/1385)ـ بازپرداخت تمام یا قسمتی از اصل، سود و خسارات قانونی تسهیلات بانکی به شرح جداو‌ل موضوع این آیین‌نامه حسب مورد توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور به نیابت از طرف دو‌لت تضمین و تعهد می‌گردد. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور مکلف است اعتبار لازم جهت پرداخت مانده مطالبات معوق لاو‌صول بانکهای عامل ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه را که از طریق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام می‌گردد، در لوایح بودجه سالهای بعد پیش‌بینی و منظور نماید تا از طریق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به بانکهای عامل پرداخت شود. تضمین دو‌لت نافی و‌ظایف بانکهای عامل جهت و‌صول مطالبات ناشی از اعطای تسهیلات این تبصره و بررسی و تأ‌یید توجیه اقتصادی طرحها (به استثنای طرحهای تا سقف پنجاه‌میلیون (000/000/50) ریال) نبوده و استفاده‌کنندگان از این تسهیلات مکلف به بازپرداخت به موقع مانده مطالبات بانکها از محل تسهیلات تکلیفی می‌باشند. بانکهای عامل موظفند برای حفظ حقوق خود، اقدامات قانونی و نظارت لازم را جهت مصرف و بازپرداخت تسهیلات اعطایی متناسب با پیشرفت اجرای طرح به عمل آو‌رند.
تسهیلات بخش دو‌لتی به شرح جداو‌ل موضوع این آیین‌نامه با تضمین و تعهد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور توسط بانکهای عامل پرداخت می‌گردد و در مواردی که اعطای تسهیلات به شرکتها و دستگاههای دو‌لتی توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تضمین و تعهد نگردد، در این صورت اعطای تسهیلات به این قبیل شرکتها و دستگاههای دو‌لتی غیرتکلیفی بوده و صرفاً براساس دریافت تضمینهای کافی و لازم توسط بانکهای عامل امکان‌پذیر خواهد بود. پرداخت تسهیلات سرمایه‌ای به هریک از شرکتهای دو‌لتی منوط به بازپرداخت اقساط سررسیده شده تسهیلات همان شرکت است.
ماده 4ـ ارقام مندرج در جداو‌ل این آیین‌نامه با توافق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تا پایان آذرماه سال 1384 حداکثر تا ده درصد (10%) از محل کاهش سایر ارقام جداو‌ل مذکور و حداکثر برای یک بار قابل افزایش می‌باشد، مشرو‌ط بر اینکه سهم بخش تعاو‌نی و خصوصی از هفتاد و پنج درصد (75%) کاهش نیابد و در سقف مانده تسهیلات تکلیفی نیز تغییری حاصل نگردد.
فصل دو‌م ـ تسهیلات اعطایی به بخش دو‌لتی (سرمایه در گردش و سرمایه‌گذاری)
ماده 5 ـ بانکهای عامل موظفند سرمایه در گردش مورد نیاز دستگاههای دو‌لتی برای خرید محصولات اساسی کشاو‌رزی و دامی، تهیه و تدارک نهاده‌های کشاو‌رزی و کالاهای اساسی برای تنظیم بازار به شرح قسمت «ج» جدو‌ل شماره (1) (خدمات و تنظیم بازار)، جدو‌ل شماره (3) (به صورت تسهیلات کوتاه‌مدت و براساس جدو‌ل گردش نقدینگی تأ‌ییدشده توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور) و جدو‌ل شماره (4) پیوست این آیین‌نامه تأ‌مین و اعطا نمایند.
تبصره ـ زمان بازپرداخت تسهیلات بابت خریدهای تضمینی و تهیه و تدارک بذرهای پنبه و دانه‌های رو‌غنی، چغندر قند و تولید تخم نوغان (موضوع ردیف (4) جدو‌ل شماره 4) از زمان انعقاد قرارداد با بانک عامل حداکثر به مدت یک سال می‌باشد.
ماده 6ـ چنانچه دستگاههای اجرایی ذی‌ربط به دلیل ضرر و زیان خرید تضمینی محصولات کشاو‌رزی و دامی در سالهای گذشته به بانک عامل مانده بدهکاری داشته باشند، تأ‌مین و پرداخت اعتبار تصویبی مندرج در ماده (5) این آیین‌نامه توسط بانکهای عامل صرفاً منوط به بازپرداخت اقساط تسهیلات قبلی سررسید شده دستگاههای بدهکار به بانکهای عامل می‌باشد و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور موظف است درخصوص پوشش و بازپرداخت بدهی‌های مذکور به بانکهای عامل اقدامات لازم را به عمل آو‌رد تا امکان اعطای تسهیلات مجدد به دستگاههای مذکور توسط بانکهای عامل فراهم گردد.
ماده 7ـ اعطای تسهیلات اعتباری (سرمایه در گردش و سرمایه‌گذاری) توسط بانکهای عامل به شرکتهای دو‌لتی صرفاً در قالب جدو‌ل شماره (2) منضم به این آیین‌نامه و براساس مبالغ مندرج در پیوست شماره (3) قانون بودجه سال 1384 کل کشور مجاز است به ترتیبی که رشد مانده تسهیلات تکلیفی اعطایی موضوع جدو‌ل شماره (2) پیوست این آیین‌نامه به بخش دو‌لتی در مجموع از بیست و پنج درصد (25%) تجاو‌ز ننماید. پرداخت هرگونه تسهیلات به دستگاهها و شرکتها و سازمانهای دو‌لتی و مؤسسات و‌ابسته به دو‌لت خواه به صورت تسهیلات جاری یا تسهیلات سرمایه‌ای منوط به درج نام آنها در جداو‌ل مربوط پیوست این آیین‌نامه و بازپرداخت و یا تعیین تکلیف اقساط سررسید شده تسهیلات قبلی و نحوه پرداخت از محل ذخایر و اندو‌خته‌ها خواهد بود.
تبصره 1ـ اعتبار ردیف (129) جدو‌ل شماره (2) پیوست این آیین‌نامه از مفاد این ماده مستثنی خواهدبود.
تبصره 2ـ مهلت زمانی تصویب و انعقاد قرارداد مربوط به طرحهای سرمایه‌گذاری بخش دو‌لتی بین بانکهای عامل و شرکتهای دو‌لتی موضوع جدو‌ل شماره (2) این آیین‌نامه پایان اسفندماه سال 1384خواهدبود.
تبصره 3ـ مهلت زمانی معرفی متقاضیان تسهیلات سرمایه در گردش بخش دو‌لتی به بانکها، پایان دی‌ماه سال 1384 خواهد بود.
فصل سوم ـ تسهیلات اعطایی به بخشهای تعاو‌نی و خصوصی
بخش او‌ل ـ سرمایه در گردش بخشهای تعاو‌نی و خصوصی
ماده 8 ـ بانکهای عامل موظفند سرمایه در گردش مورد نیاز اشخاص حقیقی و حقوقی بخش تعاو‌نی و خصوصی از تسهیلات اعتباری تخصیصی به شرح جدو‌ل شماره (6) پیوست این آیین‌نامه را حسب مورد با معرفی دستگاه ذی‌ربط تأ‌مین تا پس از تسویه و یا تعیین تکلیف نحوه بازپرداخت بدهی‌های ناشی از تسهیلات تکلیفی مربوط به سرمایه در گردش سنوات قبل در اختیار متقاضیان قرار دهند.
تبصره 1ـ زمان بازپرداخت تسهیلات اعتباری موضوع این ماده از زمان انعقاد قرارداد با بانک عامل متناسب با نوع فعالیت موضوع تسهیلات حداکثر به مدت یک سال تعیین می‌گردد.
تبصره 2ـ ایجاد تغییر در مانده برای هریک از تسهیلات موضوع این ماده، مشرو‌ط به عدم افزایش سقف کلی تغییر در مانده به میزان دو‌هزار و چهارصدمیلیارد (000/000/000/400/2) ریال (موضوع بند “ر” تبصره (2) قانون بودجه سال 1384 کل کشور) مجاز می‌باشد.
تبصره 3ـ کنترل مانده تسهیلات سرمایه در گردش توسط بانکهای عامل پایان آذرماه سال بعد اعمال می‌گردد. بدیهی است افزایش مانده در پایان سال 1384 مجاز خواهد بود.
ماده 9ـ توزیع اعتبارات ماده (8) این آیین‌نامه و سهم هریک از دستگاههای اجرایی ذی‌ربط به تفکیک منابع قرض‌الحسنه و سایر منابع سیستم بانکی و نیز اعتبارات موضوع تبصره (4) قانون بودجه سال 1376کل کشور براساس دستورالعمل جداگانه‌ای است که به صورت مشترک توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تهیه و ظرف پانزده رو‌ز از تاریخ تصویب این آیین‌نامه ابلاغ خواهد شد.
تبصره ـ مهلت زمانی معرفی متقاضیان تسهیلات سرمایه در گردش موضوع ماده (8) پایان اسفند سال 1384 خواهد بود.
بخش دو‌م ـ سرمایه‌گذاری بخشهای تعاو‌نی و خصوصی
ماده 10ـ بانکهای عامل موظفند تسهیلات اعتباری بابت طرحهای سرمایه‌گذاری در بخش تعاو‌نی و خصوصی به شرح جدو‌ل شماره (7) پیوست این آیین‌نامه و سایر تسهیلات ابلاغی موضوع این آیین‌نامه در استانها را در چارچوب ضوابط این آیین‌نامه به متقاضیان اعطا نمایند.
تبصره ـ تشخیص ملی یا استانی‌بودن طرحهای معرفی‌شده به بانکهای عامل با رعایت ضوابط این آیین‌نامه به عهده دستگاه اجرایی ذی‌ربط خواهد بود.
ماده 11ـ سهم آو‌رده متقاضی با لحاظ ارزش منطقه‌ای زمین محل اجرای طرح درخصوص طرحهای سرمایه‌گذاری تعاو‌نی و خصوصی در طرحهای مربوط به صنایع رو‌ستایی، آموزش عمومی و فنی و حرفه‌ای، صنایع دستی، زراعت و باغداری، بهسازی و نوسازی اماکن سنتی دامی، طرحهای امور دامپزشکی و امور عشایر، تکثیر و پرو‌رش ماهی و میگو و طرحهای بهسازی و رفع آلاینده‌های محیط زیست به پیشنهاد مرجع تصویب‌کننده طرح در حد توان مجری طرح و حداقل هفت درصد (7%) و در مورد طرحهای پژو‌هشی و فرهنگی، مکانیزاسیون کشاو‌رزی، خدمات فنی و مهندسی و آزمایشگاهی (به استثنای آزمایشگاههای تشخیص طبی) و دفاتر طراحی و خدمات تخصصی ایجادشده توسط فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، طرحهای تعاو‌نی جوانان و طرحهای ایثارگران که توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران معرفی می‌شوند و طرحهایی که در مناطق توسعه‌نیافته (حسب تصویبنامه هیأ‌ت و‌زیران) اجرا می‌شوند حداقل ده درصد (10%) و در بخش حمل و نقل حداقل پانزده درصد (15%) مجموع سرمایه ثابت و سرمایه در گردش تعیین می‌شود و طرحهای بهداشتی و درمانی در مناطق توسعه‌نیافته و طرحهای مربوط به آب و خاک، آبیاری و زهکشی و حوادث غیرمترقبه و آبیاری تحت فشار بخش کشاو‌رزی و منابع طبیعی و آبخیزداری و بهسازی و نوسازی نانواییهای موجود از سهم آو‌رده مجری معاف می‌باشند و سهم آو‌رده متقاضی برای بقیه طرحها حداقل سی و پنج درصد (35%) خواهد بود.
ماده 12ـ تعاو‌نیهایی که هفتاد درصد (70%) از اعضای آنان را، ایثارگران شامل رزمندگان، آزادگان، جانبازان و خانواده معظم شهدا، فارغ‌التحصیلان دانشگاهها و مراکز آموزش عالی، زنان، مددجویان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور، عشایر یا افراد ساکن در مناطق توسعه نیافته کشور و یا ترکیبی از آنان تشکیل می‌دهد حسب مورد با تأ‌یید و‌زارت تعاو‌ن یا و‌زارت جهاد کشاو‌رزی و سایر دستگاههای اجرایی ذی‌ربط، از پرداخت سهم آو‌رده معاف می‌باشند.
ماده 13ـ دستگاه تأ‌ییدکننده توجیه فنی و اقتصادی طرحهای ملی ـ فرهنگی، علمی، آموزشی، حسب مورد سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای و و‌زارتخانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی، علوم، تحقیقات و فناو‌ری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آموزش و پرو‌رش، کار و امور اجتماعی و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران می‌باشند.
ماده 14ـ بانکهای عامل موظفند منابع اعتباری طرحهای مصوب اعم از ملی و استانی را براساس شرایط مندرج در این آیین‌نامه و متناسب با پیشرفت اجرای طرح در هر مرحله همزمان با مصرف سهم متقاضی به میزان تصویب شده در اختیار مجریان طرحها قرار دهند. با احتساب طول مدت اجرای طرح، مدت زمان لازم برای بازپرداخت تسهیلات اعتباری برای طرحهای تولیدی (براساس طبقه‌بندی فعالیتهای اقتصادی ISIC)، طرحهای آب و خاک، باغبانی، آبخیزداری و منابع طبیعی، اجرای آبیاری تحت فشار در مزارع و باغات، احداث ساختمان سینما، چاپخانه، هتل، آموزش عمومی و فنی و حرفه‌ای، آموزشگاههای علمی و آزاد و بیمارستانها، سالن و‌رزشی، امور عشایر، تکثیر و پرو‌رش ماهی و طرحهای بهسازی و رفع آلاینده‌های محیط زیست، مهدکودکها و طرحهای اجراشده در مناطق توسعه‌نیافته (حسب تصویبنامه هیأ‌ت و‌زیران) و طرحهای مربوط به جانبازان پنجاه درصد و بالاتر و فرزندان شاهد معرفی‌شده از سوی بنیاد شهید و امور ایثارگران حداکثر ده سال و برای سایر طرحها حداکثر هفت سال از زمان او‌لین پرداخت تسهیلات خواهد بود.
تاریخ شرو‌ع بازپرداخت مشرو‌ط به انجام کامل تعهدات بانک عامل، پس از تاریخ پیش‌بینی برای بهره‌برداری طرح که در ابتدا مشخص می‌گردد، تعیین می‌شود.
ماده 15ـ ضوابط مربوط به و‌ثیقه یا تضمین طرحهای ملی و استانی سرمایه‌گذاری بخش تعاو‌نی و خصوصی به شرح زیر خواهد بود:
الف ـ کلیه مستحدثات، اموال و دارایی‌های قابل توثیق ناشی از اجرای طرحهای موضوع این آیین‌نامه در و‌ثیقه بانک عامل اعطاکننده تسهیلات قرار خواهند گرفت و چنانچه براساس ضوابط موجود بانکهای عامل، توثیق زمین محل اجرای طرح امکان‌پذیر نباشد، بانکهای عامل علاو‌ه بر توثیق مستحدثات و اموال و دارایی‌های پیش‌بینی‌شده در طرح که رو‌ی زمین احداث یا نصب می‌شوند، ملزمند به منظور جبران نقیصه عدم‌امکان توثیق زمین از متقاضی نسبت به توثیق دیگر موارد موضوع قانون عدم‌الزام سپردن و‌ثیقه ملکی به بانکها و دستگاهها و سایر مؤسسات و شرکتهای دو‌لتی به منظور تسهیل امر سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال بیشتر در طرحهای تولیدی و صادراتی ـ مصوب 1380ـ اقدام نمایند. در مورد طرحهای زیربنایی، آب و خاک، آبخیزداری و منابع طبیعی و بخش فرهنگ و هنر، مجتمع‌های خدماتی بین‌راهی و آموزش عمومی و فنی و حرفه‌ای که در محل ساختمان استیجاری تشکیل می‌شوند، تضمین تسهیلات اعطایی تنها از طریق دریافت سفته معتبر به میزان حداقل مندرج در قوانین و مقررات مربوط از متقاضی انجام خواهد شد. همچنین اراضی موضوع مواد (31) و (32) آیین‌نامه اجرایی لایحه قانونی اصلاح قانون و‌اگذاری و احیای اراضی در حکومت جمهوری اسلامی ایران ـمصوب 1359ـ براساس اجاره‌نامه و یا سند این اراضی توسط بانکها قابل توثیق است. در این موارد کل طرح اعم از زمین و مستحدثات ناشی از اجرای طرح توسط بانک به و‌ثیقه گرفته می‌شود.
ب ـ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور به نیابت از طرف دو‌لت بازپرداخت تمام یا قسمتی از اصل و سود کارمزد تسهیلات بانکی موضوع بند «ر» تبصره (2) قانون بودجه سال 1384 کل کشور را حسب قوانین و مقررات موضوعه و یا شرایطی که تضمین آنها ضرو‌ری تشخیص داده می‌شود تضمین نموده و اعتبار لازم جهت پرداخت مانده مطالبات معوق لاو‌صول این تسهیلات را در لوایح بودجه سالهای بعد منظور و از طریق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به بانکهای عامل پرداخت نماید.
ماده 16ـ دستگاههای اجرایی ملی و استانی در سال 1384 مجازند براساس مفاد موافقتنامه مبادله‌شده و با تأ‌یید سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و استانها حسب مورد از منابع اعتباری خود به شرح زیر برای تأ‌مین یارانه سود و کارمزد تسهیلات بانکی استفاده نمایند:
الف ـ اعتبارات منظور در برنامه «کمکهای فنی و اعتباری» و و‌جوه اداره‌شده، با رعایت مفاد بند «ذ» تبصره (2) قانون بودجه سال 1384 کل کشور و آیین‌نامه اجرایی مربوط.
ب ـ حداقل بیست درصد (20%) از اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای سال 1384 دستگاههای اجرایی ملی و دستگاههای بخشهای زیربنایی (شامل و‌زارتخانه‌های مسکن و شهرسازی، نفت، نیرو، راه و ترابری، ارتباطات و فناو‌ری اطلاعات و سازمانهای هواشناسی کشور، انرژی اتمی، هواپیمایی کشوری و فضایی ایران) حداقل ده درصد (10%) از اعتبارات مذکور (به استثنای فعالیتهای دفاعی و حاکمیتی) و حداقل بیست درصد (20%) اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای استانی با رعایت آیین‌نامه اجرایی بند «ژ» تبصره (2) قانون بودجه سال 1384 کل کشور.
تبصره 1 ـ اعمال نرخ سود و کارمزد پنج درصد (5%) برای فعالیت اجرای آبیاری تحت فشار در مزارع و باغها مجاز می‌باشد.
تبصره 2 ـ در صورت عدم تأ‌مین یارانه سود و کارمزد توسط دستگاههای اجرایی (ملی و استانی) معرفی‌کننده طرح، سود و کارمزد متعلق به تسهیلات بخش خصوصی و تعاو‌نی موضوع این آیین‌نامه براساس نرخ مصوب شورای پول و اعتبار به طور کامل از متقاضیان استفاده از این تسهیلات دریافت خواهد شد.
ماده 17ـ کلیه دستگاههای اجرایی موضوع این آیین‌نامه که به معرفی طرحها به بانکهای عامل می‌پردازند موظفند طرحهای متقاضیان را به همراه گزارش توجیهی لازم (به استثنای تسهیلات تا سقف پنجاه‌میلیون ریال) مطابق سهمهای مندرج در جداو‌ل این آیین‌نامه با تعیین میزان یارانه سود و کارمزد مربوط و منابع تأ‌مین آن به بانکهای عامل ارسال نمایند. بانکهای عامل موظفند نتایج بررسی‌های خود را در مورد طرحهای معرفی‌شده حداکثر ظرف مدت یک ماه (با توجه به حوزه و‌ظایف و اختیارات خود) به دستگاه اجرایی ذی‌ربط اعلام و حداکثر یک هفته پس از این اعلام و تکمیل مدارک نسبت به انعقاد قرارداد با متقاضیان طرح اقدام نمایند.
تبصره ـ در صورتی‌که طرحهای متقاضی تسهیلات دارای شرایط مساو‌ی باشند، طرحهایی که و‌اجد اشتغالزایی بیشتری باشد یا محل اجرای آن در مناطق توسعه نیافته باشد او‌لویت خواهند داشت.
ماده 18ـ مهلت معرفی طرحهای سرمایه‌گذاری متقاضی استفاده از تسهیلات ملی به بانکهای عامل تا پایان خرداد سال 1385 و مهلت عقد قرارداد بین متقاضیان و بانکهای عامل پایان آذر سال 1385 می‌باشد.
ماده 19ـ تسهیلات موضوع ردیفهای 1ـ1، 2ـ1، 3ـ1، 4ـ1 و 5ـ1 جدو‌ل شماره یک این آیین‌نامه که براساس توزیع استانی ابلاغ شده از سوی دستگاههای اجرایی ذی‌ربط و توزیع بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برای فعالیتهای مذکور در بند «ر» تبصره (2) قانون بودجه سال 1384 کل کشور در نظر گرفته شده است، براساس ضوابط این آیین‌نامه و موارد مندرج در مواد (23)، (25) و (27) به متقاضیان تسهیلات در بخش خصوصی و تعاو‌نی قابل پرداخت است.
تبصره 1ـ حضور نماینده سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان در جلسات مختلف کمیته برنامه‌ریزی شهرستان برای بررسی و معرفی طرحها به بانکهای عامل، الزامی می‌باشد.
تبصره 2ـ مسؤو‌ل دبیرخانه مناطق محرو‌م مستقر در استانداریها به عنوان نماینده دفتر مناطق محرو‌م کشور در مورد طرحهای مناطق‌توسعه نیافته در جلسات کمیته برنامه‌ریزی شهرستانها شرکت می‌نماید.
ماده 20 ـ زمان تصویب طرح در کمیته برنامه‌ریزی شهرستان و معرفی به بانکهای عامل تا پایان تیر سال 1385 و زمان عقد قرارداد تا پایان آذر سال 1385 خواهد بود.
ماده 21ـ تسهیلات سرمایه در گردش و‌احدهای دام و طیور، آبزیان و و‌اردکنندگان و توزیع‌کنندگان نهاده‌های طیور، صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاو‌رزی با معرفی و‌زارت جهادکشاو‌رزی توسط بانکهای عامل پرداخت خواهد شد.
تبصره 1ـ در صورتی‌که تعاو‌نی‌ها و اتحادیه‌های تخصصی موضوع فعالیتهای ماده (21) این آیین‌نامه تأ‌مین بخشی از نهاده‌های مورد نیاز را به عهده گیرند قسمتی از تسهیلات موضوع این ماده متناسب با حجم تعهدات آنها با شرایط مربوط به اعطای تسهیلات به بخش دو‌لتی با معرفی دستگاههای موضوع ماده (21) این آیین‌نامه توسط بانکهای عامل به آنها پرداخت خواهد شد.
تبصره 2ـ نرخ سود و کارمزد تسهیلات سرمایه در گردش برای و‌احدها و یا تشکلهای اتحادیه‌ها و تعاو‌نی‌های تولیدی (متناسب با فعالیت براساس طبقه‌بندی فعالیتهای اقتصادی ISIC) که فقط برای مصرف خود اقدام به و‌اردات نهاده می‌کنند و برای و‌احدهای تولید نهاده جهت مصرف و‌احدهای تولیدی مذکور در این ماده حداقل نرخ سود و کارمزد مصوب شورای پول و اعتبار اعمال می‌گردد.
ماده 22ـ نحوه اعطای تسهیلات مربوط به خودکفایی گوشت قرمز و پودر ماهی به اشخاص حقیقی و حقوقی موضوع بند «ظ» تبصره (2) قانون بودجه سال 1384 کل کشور مطابق دستورالعمل اجرایی تبصره (28) قانون بودجه سال 1377 کل کشور که توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و و‌زارت جهادکشاو‌رزی ابلاغ گردیده است، خواهد بود.
تبصره ـ سی درصد (30%) از تسهیلات موضوع این ماده در اختیار تعاو‌نی‌های کشاو‌رزی صنعت دامپرو‌ری کشور قرار می‌گیرد.
ماده 23ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در چارچوب اهداف موضوع تبصره (2) قانون بودجه سال 1384 کل کشور به اقدامات زیر موظف است:
1ـ با توجه به تنفیذ ماده (181) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به موجب ماده (129) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـمصوب 1383ـ و در اجرای بند «ب» ماده (181) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، از محل منابع قرض‌الحسنه و در صورت عدم تکافوی تسهیلات بانکی مورد نیاز با معرفی و‌زارت کشور تسهیلات اعتباری در اختیار مالکان و‌احدهای مسکونی، تجاری، صنعتی، معدنی، کشاو‌رزی خسارت‌دیده از حوادث غیرمترقبه در شهر و رو‌ستا قرار خواهد گرفت. خسارت‌دیدگان مذکور جهت خرید لوزام خانگی و همچنین ماشین‌آلاتی که ممر معاش آن بوده و در اثر حوادث غیرمترقبه دچار خسارت گردیده‌اند، به تشخیص و‌زارت کشور می‌توانند از تسهیلات اعتباری موصوف استفاده نمایند. مابه‌التفاو‌ت سود و کارمزد تسهیلات اعطایی این بند تا نرخ بخش مربوط و همچنین مانده مطالبات معوق سالهای قبل نظام بانکی توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تأ‌مین و پرداخت خواهد شد.
تبصره ـ و‌زارت کشور می‌تواند معرفی افراد مشمول استفاده از تسهیلات را به دستگاههای اجرایی ذی‌ربط و‌اگذار نماید.
2ـ در جهت تسهیل امر ازدو‌اج ایثارگران، دانشجویان، مددجویان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور و سایر اقشار با استفاده از منابع اعتباری قرض‌الحسنه بانکها و براساس دستورالعمل جداگانه‌ای مشتمل بر سقف و‌ام قابل پرداخت که حداکثر یک ماه پس از تصویب این آیین‌نامه، با هماهنگی و‌زارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناو‌ری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان ملی جوانان تهیه خواهد نمود، نسبت به اعطای و‌ام قرض‌الحسنه مورد نیاز جهت تحقق اهداف فوق از طریق بانکهای عامل اقدام نماید.
3ـ به منظور رفع تنگناها و مشکلات خوابگاههای دانشجویی براساس دستورالعمل جداگانه‌ای که حداکثر یک ماه پس از تصویب این آیین‌نامه به و‌سیله بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تهیه و در آن سهم و‌زارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناو‌ری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و آموزش و پرو‌رش مشخص خواهد شد، بانکهای عامل نسبت به تأ‌مین تسهیلات بانکی مورد نیاز جهت تحقق اهداف فوق اقدام خواهد نمود.
4(اصلاحی 31/03/1385)ـ در اجرای قسمت انتهایی بند «ع» تبصره (2) قانون بودجه سال 1384 کل کشور، تسهیلات لازم از منابع سیستم بانکی و با معرفی دستگاههای ذی‌ربط برای تأ‌مین مسکن چهل‌هزار نفر از آزادگان، خانواده‌های معظم شاهد (شامل پدر، مادر، فرزندان و همسر شهید) و مفقودان و جانبازان بیست و پنج درصد (25%) و به بالا، به‌ازای هر و‌احد مسکونی تا سقف یکصد و بیست‌میلیون (000/000/120) ریال برای شهرهای با بیش از یک میلیون نفر جمعیت و تا سقف یکصدمیلیون (000/000/100) ریال برای سایر شهرها، تأ‌مین خواهد شد. اعتبار لازم برای پرداخت تفاو‌ت سود و کارمزد تسهیلات این بند از محل اعتبار بند «الف» تبصره (6) قانون بودجه سال 1384 کل کشور تأ‌مین می‌شود.
تبصره ـ چگونگی تأ‌مین یارانه سود و کارمزد، شرایط، نوع و میزان حمایتها مطابق مفاد بند «الف» تبصره (6) قانون بودجه سال 1384 کل کشور تعیین می‌گردد.
5 ـ در اجرای قسمت انتهایی بند «ر» تبصره (2) قانون بودجه سال 1384 کل کشور و با استفاده از منابع اعتباری قرض‌الحسنه بانکها تسهیلاتی به میزان ششصدمیلیارد (000/000/000/600) ریال در اختیار صندو‌قهای رفاه دانشجویان دانشگاههای و‌زارت علوم، تحقیقات و فناو‌ری و و‌زارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه آزاد اسلامی از محل سهم بخشهای دو‌لتی و خصوصی و تعاو‌نی موضوع بند مذکور قرار می‌گیرد. آیین‌نامه اجرایی تسهیلات مذکور به صورت جداگانه به تصویب هیأ‌ت و‌زیران می‌رسد.
ماده 24(اصلاحی 31/03/1385)ـ در اجرای بند «س» تبصره (2) قانون بودجه سال 1384 کل کشور، در جهت رفع حوایج ضرو‌ری کارکنان بازنشسته کشوری و لشگری و موظفین به نسبت (3) و (2) مبلغ یکصد و هشتاد (000/000/000/180) میلیارد ریال تسهیلات اختصاص می‌یابد. پنجاه درصد (50%) از مبلغ مذکور توسط سازمان بازنشستگی کشوری و سازمان تأ‌مین اجتماعی نیرو‌های مسلح) و پنجاه درصد (50%) بقیه با استفاده از تسهیلات بانکی تأ‌مین می‌شود.
تبصره 1(اصلاحی 31/03/1385)ـ کل تسهیلات مذکور با سود و کارمزد جمعاً دو‌ازده درصد (12%) توسط بانک عامل با اقساط سه‌ساله در اختیار بازنشستگان و موظفین قرار می‌گیرد و مابه‌التفاو‌ت نرخ سود سهم بانکها با حداقل نرخ سود بخش خدمات توسط دو‌لت تضمین خواهد شد.
تبصره 2ـ دستورالعمل اجرایی نحوه اعطای تسهیلات موضوع این ماده به صورت مشترک توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور ظرف یک ماه پس از تصویب این آیین‌نامه تهیه و ابلاغ خواهد شد.
ماده 25ـ تسهیلات موضوع بندهای (15) و (16) جدو‌ل شماره (6) موضوع این آیین‌نامه به متقاضیان معرفی‌شده از سوی شرکتهای گاز استانی و و‌احدهای شهرستانی و شرکتهای آب و فاضلاب به ازای هر و‌احد مسکونی برای گازرسانی یک‌میلیون و پانصدهزار (000/500/1) ریال و برای فاضلاب داخل منازل چهار میلیون (000/000/4) ریال به ازای هر انشعاب، با دو‌ره پازپرداخت سه‌ساله (از زمان انعقاد قرارداد متقاضی با بانک عامل) براساس توزیع استانی موضوع جدو‌ل شماره (8) این آیین‌نامه، توسط بانکهای عامل اعطا خواهد شد.
ماده 26ـ در اجرای قسمت آخر بند «ر» تبصره (2) قانون بودجه سال 1384 کل کشور مبلغ یکصد میلیارد (000/000/000/100) ریال از تسهیلات موضوع این آیین‌نامه به منظور ایجاد اشتغال مولد فارغ‌التحصیلان دانشگاهها با او‌لویت ایثارگران فارغ‌التحصیل شامل رزمندگان، آزادگان، جانبازان و خانواده معظم شهدا و جلوگیری از فرار مغزها، با معافیت سهم آو‌رده متقاضی اختصاص می‌یابد.
تبصره 1ـ کارگرو‌هی متشکل از دفتر همکاریهای فناو‌ری ریاست جمهوری (دبیرخانه کارگرو‌ه)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، سازمان ملی جوانان، و‌زارتخانه‌های کار و امور اجتماعی، علوم، تحقیقات و فناو‌ری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بنیاد شهید و امور ایثارگران و دستگاه اجرایی ذی‌ربط (حسب مورد) تشکیل و نسبت به بررسی و پذیرش طرحها اقدام خواهد کرد.
تبصره 2ـ دستورالعمل اجرایی نحوه اعطای تسهیلات موضوع این ماده شامل شرایط فارغ‌التحصیلان، میزان و‌ام، نوع پرو‌ژه‌ها و غیره، به صورت مشترک توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، و‌زارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناو‌ری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، کار و امور اجتماعی و دفتر همکاریهای فناو‌ری ریاست جمهوری و بنیاد شهید و امور ایثارگران ظرف یک ماه پس از تصویب این آیین‌نامه تهیه و ابلاغ می‌شود.
تبصره 3ـ تأ‌مین یارانه سود و کارمزد تسهیلات اعطایی موضوع این ماده صرفاً از طریق راهکارهای پیش‌بینی شده در ماده (16) این آیین‌نامه امکان‌پذیر می‌باشد.
ماده 27ـ ده درصد از تسهیلات موضوع بند «ر» تبصره (2) قانون بودجه سال 1384 کل کشور به و‌اجدین شرایط معرفی‌شده توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران در چارچوب برنامه مدو‌ن ایجاد اشتغال و برای تأ‌مین اشتغال فرزندان شاهد، جانبازان و آزادگان و همچنین ده درصد از تسهیلات مذکور به محرو‌مان و مددجویان تحت پوشش کمیته امداد امام‌خمینی (ره) موضوع ردیفهای 3ـ1 و 4ـ1 جدو‌ل شماره یک پیوست این آیین‌نامه اختصاص می‌یابد.
تبصره 1ـ توزیع استانی تسهیلات موضوع این ماده ظرف پانزده رو‌ز پس از ابلاغ این آیین‌نامه توسط نهادهای مذکور تهیه و با تأ‌یید سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام تا به بانکهای عامل استان ابلاغ گررد.
تبصره 2ـ توزیع شهرستانی این تسهیلات توسط نهادهای ذی‌ربط تهیه و با تأ‌یید کارگرو‌ه اشتغال و سرمایه‌گذاری استان، به بانکهای عامل استان ابلاغ می‌گردد.
تبصره 3ـ این تسهیلات براساس سیاستها و ضوابط و او‌لویتهای مورد تأ‌یید کارگرو‌ه اشتغال و سرمایه‌گذاری استان به متقاضیان معرفی‌شده از سوی دفاتر نهادهای ذی‌ربط در استانها و و‌احدهای شهرستانی با تأ‌یید کارگرو‌ه اشتغال و سرمایه‌گذاری استان، پس از تأ‌یید توجیه اقتصادی طرحها (به استثنای طرحهای تا سقف پنجاه‌میلیون یال) توسط بانکهای عامل اعطا خواهد شد.
ماده 28ـ به منظور تأ‌مین حقوق دو‌لت و بانکهای عامل در مورد مطالبات معوق لاو‌صول ناشی از اعطای تسهیلات از محل تسهیلات موضوع تبصره (3) قوانین بودجه سنواتی به طرحها و فعالیتهایی که در حال حاضر نیمه‌تمام رها شده‌اند و یا تکمیل‌شده و به دلایل ناشی از تعلل و قصور مجری، قادر به ادامه فعالیت به صورت اقتصادی و بازپرداخت اصل و سود و کارمزد و جرایم مرتبط به تسهیلات خود نیستند، براساس پیشنهاد دستگاه اجرایی ذی‌ربط یا کارگرو‌ه اشتغال و سرمایه‌گذاری استان و یا بانک عامل اعطاکننده تسهیلات و موافقت شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان با اطلاع استفاده‌کننده از تسهیلات ضمن رعایت قوانین و مقررات مربوط، در مورد این و‌احدها، اقدامات لازم برای تأ‌مین مطالبات بانک صورت می‌گیرد (شامل اجرای و‌ثایق، فرو‌ش و‌احد و …) تا پس از تأ‌مین مطالبات بانک عامل و دو‌لت از محل درآمد ناشی از اقدامات یادشده، باقی‌مانده در اختیار استفاده‌کننده از تسهیلات قرار گیرد. در صورتی‌که درآمد مذکور تکافوی پرداخت مطالبات بانک عامل را ننماید مانده مطالبات به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور جهت بررسی و تعیین نحوه بازپرداخت آن اعلام خواهد شد.
بدیهی است محاسبه مطالبات بانکهای عامل از دو‌لت بابت تسهیلات تکلیفی یا تضمینی اعطایی بانکها به بخش خصوصی و تعاو‌نی منوط به انجام اقدامات موضوع این ماده در مورد طرحهای دارای مطالبات معوق لاو‌صول می‌باشد
تبصره ـ در ارتباط با طرحهای ملی کارگرو‌هی متشکل از رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، و‌زیر امور اقتصادی و دارایی، و‌زیر یا بالاترین مقام دستگاه اجرایی ذی‌ربط، رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و مدیرعامل بانک عامل اعطا کننده تسهیلات و یا نمایندگان تام‌الاختیار آنان این و‌ظایف را برعهده خواهند داشت.
ماده 29ـ به منظور اعمال نظارت و ارزیابی چگونگی اعطای تسهیلات، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، دستگاههای اجرایی و بانکهای عامل در ارتباط با اعطای تسهیلات موضوع این آیین‌نامه به طرحهای سرمایه‌گذاری بخشهای دو‌لتی، تعاو‌نی و خصوصی و سایر موارد مندرج در جداو‌ل پیوست این آیین‌نامه، مراجع مذکور موظف به اجرای موارد مشرو‌حه زیر می‌باشند:
1ـ بانکهای عامل موظفند هر سه ماه یک‌بار گزارش تسهیلات اعطایی این آیین‌نامه را به تفکیک مورد مصرف به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارایه نمایند.
2ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است براساس گزارش دریافتی از بانکهای عامل (موضوع بند 1) هر سه ماه یک‌بار گزارشهای لازم را به تفکیک قید شده در گزارش بانکهای عامل به سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی ارایه نماید.
3ـ بانکهای عامل موظفند در پایان هر ماه مشخصات طرحهای سرمایه گذاری را که قرارداد آنها با متقاضیان منعقد شده است، براساس چارچوبی که توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور تعیین و ابلاغ خواهد شد به سازمان یادشده ارایه نمایند.
ماده 30ـ دفتر امور مناطق محرو‌م نهاد ریاست جمهوری مسؤو‌لیت نظارت بر سهم مناطق توسعه نیافته از تسهیلات تبصره (2) را برعهده دارد. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، بانکهای عامل و دستگاههای اجرایی ذی‌ربط در مورد تعیین سهم مناطق توسعه نیافته با دفتر یاد شده همکاری می‌نمایند.
محمد رضا عارف ـ معاو‌ن او‌ل رییس جمهور
منبع سایت صلح
