آئین نامه کارهای سخت و زیان آور
مصوب 1371,09,29
ماده ۱ ـ کار سخت و زیان آور کارهائی است که در آنها عوامل فیزیکی، شیمیائی، مکانیکی، و بیولوژیکی محیط کار غیر استاندارد بوده که در اثر اشتغال کارگر تنشی بمراتب بالاتر ظرفیتهای طبیعی (جسمی و روانی) در وی ایجاد میگردد که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن میباشد.
تبصره ـ کارهایی که در آن عامل و شرایط محیط کار بدلیل نقص یا عدم استفاده از امکانات فنی و مهندسی و موازین پیشگیری غیر استاندارد باشد چنانچه با رفع نقص و یا بکارگیری امکانات فوق بتوان این عوامل را بحد استاندارد و مجاز رسانید جزء کارهای سخت و زیان آور محسوب نمیگردد.
تشخیص این امر بعهده کمیته ماده ۱۸ این آئین نامه خواهد بود. بر این اساس کارهای سخت و زیان آور بشرح مواد آتی خواهد بود.
ماده ۲ ـ کار در معادن اعم از تحت الارضی یا سطح الارضی که ایجاب مینماید کارگران در تونلها و راهروهای سر پوشیده باستخراج بپردازند.
تبصره ـ کار استخراج شامل جدا کردن یا منفجر ساختن مواد از سطح کار، حمل مواد عملیات مربوط بانفجار، اداره تأسیسات آب و برق در داخل معدن و بطور کلی هر گونه مباشرت و نظارتی که ایجاب نماید کارگر در تونلها، راهروها یا میله های معدن انجام وظیفه نماید، میباشد.
ماده ۳ ـ حفر قنوات و چاهها و فاضل آب و تونلهای زیرزمینی و کار در مخازن سربسته.
ماده ۴ ـ تخلیه و حمل مواد مذاب از کوره های مشغول بکار و کار مستمر در مجاورت کوره های ذوب بنحوی که کارگر در معرض مستقیم حرارت یا بخار زیان آور متصاعد از کوره باشد.
ماده ۵ ـ کارگرانیکه مستقیماً و مستمراً در امر تولید در کارگاههای دباغی، سالامبورسازی و روده پاک کنی اشتغال دارند و کار مستمر در گندابروها ـ جمع آوری، حمل و دفن زباله شهری.
ماده ۶ ـ کار کارگرانیکه مستمراً به امر جمع آوری و انتقال و انبار کردن کود (نظافت مستمر طویله، اصطبل، سالنهای پرورش طیور) در واحدهای دامداری و طیور اشتغال دارند.
ماده ۷ ـ کار مستمر و مداوم در فضای باز و در ارتفاع بیش از پنج متر از سطح زمین بر روی دکلها، اطاقکهای متحرک، داربست ها و اسکلتها.
ماده ۸ ـ کار مداوم بر روی خطوط و پستهای انتقال با فشار شصت و سه کیلومتر و بالاتر.
ماده ۹ ـ مشاغل شن پاشی، پخت اسفالت دستی، قیرپاشی و مالچ پاشی.
ماده ۱۰ ـ عملیات جوشکاری در داخل مخازن.
ماده ۱۱ ـ کارهائیکه استمرار آنها موجبات ابتلا به بیماری های حاصل از اشعه را فراهم می آورد نظیر کار با مواد رادیواکتیو و قرار گرفتن در معرض پرتوهای یونساز به تشخیص مراجع ذیصلاح و باستناد قانون حفاظت در برابر اشعه مصوب جلسه مورخ بیستم فروردین ماه ۱۳۶۸ مجلس شورای اسلامی.
ماده ۱۲ ـ کار در محلهای با فشار محیط بیش از حد مجاز از قبیل غواصی.
ماده 13 ـ کار مستمر در محیط هائیکه با وجود رعایت مقررات حفاظتی و ایمنی موجبات بیماریهای گوشی و یا کری را فراهم سازد.
ماده ۱۴ ـ کار در امور سمپاشی باغات و اشجار و مزارع و ضد عفونی اماکن و طویله ها و آشیانه های مرغداری در زمان سمپاشی.
ماده ۱۵ ـ کارگرانیکه مستقیماً در امر تولید و ترکیب سموم و حشره کش ها اشتغال دارند در زمان انجام کار.
ماده ۱۶ ـ کار با وسایل دارای ارتعاش در حدی که برای سلامتی کارگر زیان آور باشد.
ماده 17 ـ مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت و بهداشت کار حد مجاز و استاندارد هر یک از مواد شیمیائی و عوامل بیولوژیکی و فیزیکی که در این آئین نامه نام برده شده است پس از تشکیل کمیته های تخصصی تعیین و جهت تصویب بشورایعالی حفاظت فنی پیشنهاد مینماید.
ترکیب کمیته ای تخصصی تعیین و جهت تصویب بشورایعالی حفاظت فنی تعیین خواهد نمود.
ماده ۱۸ ـ بمنظور حسن اجرای مقرات این آئین نامه کمیته ای متشکل از اعضاء زیر :
(۱) ـ مدیرکل کار و امور اجتماعی استان که ریاست کمیته را عهده دار خواهد بود
(۲) ـ بازرس کار استان بانتخاب مدیر کل کار و امور اجتماعی.
(۳) ـ یکنفر نماینده سازمان تأمین اجتماعی استان.
(۴) ـ یکنفر پزشک یا کارشناس بهداشت حرفه ای با معرفی سازمان منطقه ای بهداشت، درمان و آموزش پزشکی استان.
(۵) ـ یکنفر نماینده کارفرما بانتخاب و معرفی کانون اتحادیه های صنفی استان.
(۶) ـ یکنفر نماینده کارگر بانتخاب و معرفی کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان یا کانون انجمنهای کارگران استان و یا مجمع نمایندگان کارگران استان.
(۷) ـ یکنفر نماینده اداره کل صنایع استان.
(۸) ـ یکنفر نماینده اداره کل صنایع سنگین استان.
(۹) ـ یکنفر نماینده اداره کل معادن و فلزات استان.
(۱۰) ـ یکنفر نماینده اداره کل کشاورزی استان.
(۱۱) ـ یکنفر نماینده صنعت نفت استان.
(۱۲) ـ یکنفر نماینده سازمان حفاظت محیط زیست استان.
(۱۳) ـ یکنفر نماینده سازمان جهاد سازندگی استان.
(۱۴) ـ یکنفر از اساتید دانشگاه با معرفی دانشگاه استان.
در هر استان و محل اداره کل کار و امور اجتماعی و با وظائف زیر تشکیل میگردد.
(الف) ـ تطبیق مشاغل و زیان آور با مواد این آئین نامه و اعلام ان بمراجع ذیربط.
(ب) ـ بررسی مشاغلی که در این آئین نامه بعنوان کارهای سخت و زیان آور ذکر نگردیده است و از طرف کارگران یا کارفرمایان و یا سایر مراجع سخت و زیان آوری آن تقاضا شده و اعلام نتیجه به شورایعالی حفاظت فنی.
(ج) ـ بررسی مواردیکه شغل یا مشاغل باتخاذ تدابیر لازم حالت سختی و زیان آوری آنها از بین رفته و در عداد مشاغل درآمده اند و اعلام آن بمراجع ذیربط بمنظور حذف مزایائی که بعنوان مزایای کار سخت و زیان آور پرداخت می گردیده است.
تبصره ۱ ـ حساب کمیته مذکور با حضور حداقل ۷ نفر از اعضاء رسمیت یافته و تصمیمات کیته با اکثریت آراء در جلسه معتبر خواهد بود.
تبصره ۲ ـ کمیته قبل از اتخاذ تصمیم موظف است نظریات کارشناسی را در خصوص ارزیابی محیط کار از نظر حد مجاز عوامل فیزیکی و شیمیائی و مکانیکی شرایط کار و وسایل استحفاظی جمعی و فردی از مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت و بهداشت کار وسایل استحفاظی جمعی و فردی تحقیقات تحصیل نماید.
ماده ۱۹ ـ کلیه کارفرمایان مکلفند قبل از ارجاع کارهای سخت و زیان آور بکارگران جدیدالاستخدام و یا کارگرانی که می خواهند جدیداً باینگونه کارها گمارده شوند ترتیب انجام معاینات پزشکی آنان را از لحاظ قابلیت و استعداد
جسمانی متناسب با نوع کارها مرجوع بدهند.
ماده ۲۰ ـ مقررات این آئین نامه باستناد تبصره ۵۲ قانون کار جمهوری اسلامی ایران میباشد و ارتباط به تصمیمات کمیته ای موضوع قانون بازنشستگی پیش از موعد بیمه شدگان تأمین اجتماعی موضوع مصوبات مورخ ۲۸ / ۲ / ۱۳۷۶ و ۲۴ / ۶ / ۱۳۷۰ مجلس محترم و شورای اسلامی که مطابق با ضوابط و مقررات خاص خود و در ارتباط با شخص و شغل و زمان و موقعیت کار بمورد اجراء گذاشته شده است، ندارد.
این آئین نامه مشتمل بر ۲۰ ماده و ۴ تبصره باستناد ماده ۵۲ قانون کار جمهوری اسلامی ایران در جلسه نهائی مورخ ۴ / ۳ / ۱۳۷۰ شوریعالی کار تهیه و پس از بررسی مجدد و اصلاحاتی در جلسات متعدد شورایعالی حفاظت فنی در جلسه ۱۲ / ۸ / ۷۱ تأیید و در تاریخ ۲۹ / ۹ / ۷۱ بتصویب وزرای کار و امور اجتماعی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسید.
وزیر کار و امور اجتماعی ـ حسین کمالی
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ـ رضا ملک زاده
منبع سایت صلح
