هیات وزیران در جلسه مورخ 26/12/1371 بنا به پیشنهاد مشترک وزارت تعاون وزارت جهادسازندگی سازمان برنامه وبودجه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و دفتر امور مناطق محروم کشور ریاست جمهوری و به استناد بند «ل» تبصره ( 3 ) کل کشور، آیین نامه اجرائی تبصره مزبور را به شرح زیر تصویی نمود:
آیین نامه اجرایی تبصره ( 3 ) قانون بودجه سال 1372 کل کشور.
مصوب 1371,12,26با اصلاحات و الحاقات بعدی
ماده 1ـ تسهیلات اعتباری موضوع تبصره ( 3 ) قانون بودجه سال 1372 کل کشور از طریق بانکهای ملی ایران ، صادرات ایران ، کشاورزی وبانک تجارت منحصراً برای پرداخت تسهیلات اعتباری جهت تکمیل طرحهای مصوب خود در سال 1370 که از این پس به اختصار بانکهای عامل نامیده می شوند، براساس مقررات این آیین نامه تامین و پرداخت خواهد شد.
ماده 2ـ تسهیلات اعتباری مورد نیاز طرحهای تهیه شده در زمینه های کشاورزی و دامپروری ( از جمله جنگل ، مراتع ، شیلات و آبزیان ) و صنعت ، صنایع روستایی ، صنایع دستی و معدن ، بهداشتی و درمانی حمل و نقل ، علمی ، فرهنگی ، هنری ،ورزشی ، سیاحتی ، آموزشی ( با اولویت احداث یا خرید مدارس غیرانتفاعی ) و ایجاد آموزشگاههای فنی و حرفه ای آزاد، طرحهای خود اشتغالی وزارت کار و امور اجتماعی ،طراحی مهندسی و طراحی مونتاژ و طرحهای مبتکرین و مخترعین مورد تایید سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران و طرحهای زیربنایی آب و خاک با اولویت مناطق جنگزده و مناطق محروم روستایی و عشایری و تعاونیها و ایثارگران و خسارت دیدگان از حوادث غیرمترقبه ( در امر تولیدی ) را که دارای توجیهات فنی ، مالی و اقتصادی بوده و فقط از نظر وثیقه و سهم سرمایه گذاری مجری طرح با مقررات بانکها وفق نمی دهند، با رعایت قانون برنامه اول توسعه اقتصادی ، اجتماعی وفرهنگی جمهوری اسلامی ایران و براساس مقررات این آیین نامه حسب مورد و به شرح مذکور در فصول این آیین نامه توسط بانکهای عامل پرداخت خواهد شد.
تبصره 1ـ اعطای تسهیلات اعتباری توسط بانکهای عامل به طرحهای مصوب سالهای گذشته خود پس از بررسی مجدد توجیهات مالی ، اقتصادی و فنی جهت تکمیل و به بهره برداری رسیدن در اولویت کامل می باشد. بدیهی است اعطای تسهیلات اعتباری جدید به متقاضیان استفاده کننده از تسهیلات اعتباری سالهای قبل منوط به تعیین تکلیف بدهیهای معوق آنان می باشد.
تبصره 2ـ پنجاه درصد (50 %) اعتبار تبصره ( 3 ) قانون بودجه سال 1372 به شرکتهای تعاونی مطابق بند «د» تبصره ( 3 ) قانون بودجه سال 1372 اختصاص می یابد.
تبصره 3ـ حداقل بیست درصد (20% ) اعتبار تبصره ( 3 ) به منظور اشتغال ایثارگران ، آزادگان ، جانبازان، رزمندگان ، خانواده محترم شهدا، مفقودین ، اسرا و مهاجرین جنگ تحمیلی در استانهای جنگزده و خسارت دیدگان از حوادث غیرمترقبه اختصاص می یابد.
تبصره 4ـ مبلغ پنج میلیارد ( 000/000/000/5 ) ریال از اعتبار تبصره ( 3 ) برای طرحهای طراحی مهندسی ، طراحی و مونتاژ و طرحهای مبتکرین و مخترعین اختصاص می یابد که توسط بانک ملی ایرن و با معرفی سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران اعطا خواهد شد.
تبصره 5ـ ده درصد (10% ) از اعتبار تبصره ( 3 ) به منظور اجرای طرحهای علمی فرهنگی ، هنری ، سینما و هتل در مراکز سیاحتی و جهانگردی ، فیلمسازی و انتشارات اختصاص می یابد تا با نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یا سازمان تبلیغات اعطا شود.
تبصره 6ـ کمیته برنامه ریزی و کمیته بند«د» تبصره 3 ( طرحهای مربوط به تعاونیها ) در استانها ستاد آزادگان ، بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی موظفند حداقل چهل درصد (40% ) تسهیلات اعتباری تخصیصی را جهت فعالیت بخشها و دهستانهای محروم کشور ( که به تصویب هیات وزیران رسیده اند ) اختصاص دهند. دستگاههای ذیربط مکلفند، گزارش مربوط به اجرای طرحهای مناطق محروم را با نظارت کمیسیون مناطق محروم استانها هر شش ماه یک بار به دفتر امور مناطق محروم کشور مستقر در نهاد ریاست جمهوری ارسال نمایند.
تبصره 7ـ کمیته های برنامه ریزی استانها موظفند مسایل و مشکلات اجرایی طرحهای موضوع این آیین نامه خصوصاً طرحهای مربوط به مناطق محروم را بررسی و در مورد رفع موانع اقدام نمایند.
تبصره 8 – مبلغ بیست میلیارد ( 000/000/000/20 ) ریال از کل تسهیلات اعتباری موضوع این تبصره برای امور زیربنایی ( احیا و لایروبی قنوات ) اختصاص می یابد.
ماده 3ـ منابع لازم جهت اجرای طرحهای موضوع این آیین نامه عبارتند از:
1ـ سهم سرمایه گذاری مجریان طرحهای مشمول
2ـ منابع داخلی بانکهای عامل
3ـ منابع سایر بانکهای تجاری با نظر بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران .
تبصره 1ـ استفاده از منابع مالی سایر بانکهای تجاری برای کمبود منابع مالی بانکهای عامل ، منحصراً از طریق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ، در قالب سیاستهای پولی و اعتباری و به ترتیبی که این بانک مقرر می نماید امکان پذیر خواهد بود.
تبصره 2ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است با هماهنگی شورای پول و اعتبار منابع اعتباری مورد نیاز این تبصره را در اختیار بانکهای عامل قرار دهد.
تبصره 3ـ بانکهای عامل موظفند حداقل نرخ سود و کارمزد مصوب در هر بخش را برای تسهیلات اعتباری موضوع این آیین نامه اعمال نمایند.
ماده 4ـ سهم هر یک از نهادهای مذکور در فصل چهارم این آیین نامه و استانهای مربوط براساس تصمیمات متخذه کمیته بند «و» تبصره ( 3 ) قانون بودجه سال 1372 تعیین و توسط سازمان برنامه وبودجه ابلاغ خواهد شد.
تبصره – در صورتی که تا پایان شهریور سال 1372 تسهیلات اعتباری تعیین شده به نحو متناسب جذب نشده باشد، تغییرات لازم حداکث ر یک نوبت تا پایان سال و به طور یک جا با موافقت کمیته بند «و» تبصره ( 3 ) داده خواهد شد. مشروط براین که در جمع کل تسهیلات اعتباری موضوع تبصره 3 قانون بودجه سال 1372 تغییری حاصل نشود.
ماده 5ـ به منظور استفاده از تسهیلات اعتباری موضوع این آیین نامه لازم است در بدو امر طرح مربوط که در بردارنده موراد زیر باشند. توسط اشخاص حقیقی و حقوقی متقاضی تهیه و همزمان به بانک عامل ( در تمامی موارد ) و سازمان برنامه وبودجه استانها و ادارات کل تعاون ( حسب مورد ) ارائه شود:
1ـ گزارش توجیهی برای اجرای طرح مشتمل بر توجیه اقتصادی ، مالی و فنی .
2ـ شرح عملیات اجرایی و پیش بینی ها و اطلاعات لازم در رابطه با ایجاد بازسازی ، توسعه ، تکمیل و راه اندازی مجدد واحدهای تولیدی وسایر طرحهای موضوع ماده ( 2 ) این آیین نامه .
3ـ مشخصات متقاضی یا متقاضیان ، چگونگی و میزان مالکیت آنان ، سوابق کار در رشته های مربوط و مهارتهای شخصی .
4ـ تعیین نحوه تامین زمین محل استقرار و اجرای طرح .
5ـ مجوزهای لازم مانند موافقت اصولی ، پروانه دامداری ، پروانه تاسیس ، پروانه بهره برداری .
6ـ برآورد میزان سرمایه لازم برای اجرای طرح به تفکیک میزان سرمایه گذاری ثابت و سرمایه در گردش مورد نیاز.
7ـ پیش بینی صورتهای مالی طرح از قبیل صورت سود و زیان ، گردش وجوه نقدی و ترازنامه .
8ـ برآورد طول عمر مفید و طول مدت اجرای طرح همچنین طول مدت بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی .
تبصره 1ـ طرحهای مربوط به سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران ، آزادگان ، خانواده معظم شهدا و جانبازان انقلاب اسلامی مستقیماً به بانک ملی ایران و طرحهای زیربنائی آب و خاک با مشخصات و فرمهای مورد عمل در سال 1371به بانک کشاورزی ارائه خواهد شد.
تبصره 2ـ طرحهای مهاجرین جنگ تحمیلی در استانهای جنگزده و خسارت دیدگان ناشی از حوادث غیرمترقبه در استانهای ذیربط و معلولان تحت پوشش سازمان بهزیستی حسب مورد مشمول مصوبه کمیته برنامه ریزی استان یا کمیته برنامه ریزی استان یا کمیته موضوع بند «د» تبصره ( 3 ) خواهند بود.
تبصره 3ـ کلیه طرحهای تبصره ( 3 ) با هزینه اجرایی کمتر از هشت میلیون ( 000/000/8 ) ریال ، با ارائه پروانه تاسیس یا مجوزهای صادر شده از سوی دستگاههای ذیربط و در مورد تعاونیهای زیر پوشش وزارت تعاون با نظر اداره کل تعاون استان و پس از تایید سازمان برنامه وبودجه استان و با رعایت مفاد این آیین نامه به استثنای مقررات پیش بینی شده در مواد ( 5 ) و ( 6 ) براساس دستورالعملهای اجرایی انواع تسهیلات اعتباری موضوع قانون عملیات بانکی بدون ربا، توسط بانک عامل پوشش مالی داده می شوند.
تبصره 4ـ فرم مشخصات طرح پیشنهادی به بانکهای عامل که حاوی اطلاعات مورد نیاز و اولویتهای اجرایی مربوط به نوع و ماهیت طرحهای مختلف بخشهای تولیدی بوده و در سال 1371 مورد استفاده قرار گرفته اند، حسب مورد در سال 1372 نیز ملک عمل خواهد بود.
ماده 6ـ بانکهای عامل ( به استثنای بانک ملی ایران و بانک کشاورزی برای طرحهای زیربنایی آب و خاک و طرحهای موضوع تبصره ( 3 ) ذیل ماده ( 5 ) که تابع ضوابط خاص در این آیین نامه خواهند بود. ) پس از بررسیهای لازم و تشخیص این که طرحهای پیشنهادی براساس ماده ( 5 ) این آیین نامه دارای توجیهات لازم از نظر فنی ، مالی و اقتصادی می باشند نظرات خود راحداکثر ظرف مدت سی ( 30 ) روز حسب مورد به سازمان برنامه وبودجه استان یا اداره کل تعاون ( برای طرحهای تعاونی ) و متقاضی اعلام خواهند نمود. سازمان برنامه وبودجه استان یا اداره کل تعاون استان ( فقط برای طرحهای تعاونی )و مدیر کل یا نماینده سازمان آموزشی فنی و حرفه ای کشور – بدون حق رای موظفند طرحهای فوق را همراه با نظر بلافاصله به اعضای کمیسیونی مرکب از نمایندگان ذیصلاح و مطلع استانداری ، بانک عامل ، سازمان برنامه وبودجه استان ، ادارات کل امور اقتصادی و دارایی ، اداره کل تعاون استان و مدیر کل یا نماینده سازمان آموزشی فنی و حرفه ای کشور – بدون حق رای و حسب مورد یک نفر به معرفی دستگاه ذیربط ( ادارات کل کار و امور اجتماعی ، فرهنگ و ارشاد اسلامی ، تربیت بدنی ، آموزش وپرورش ، بهداشت و درمان ، کشاورزی ، صنایع ، صنایع سنگین ، راه و ترابری ، معادن وفلزات و جهادسازندگی ) اعلام و حداکثر یک هفته بعد در جلسه کمیسیون مطرح نمایند. کمیسیون موظف است حداکثر ظرف مدت ( 20 ) رو طرحهای مزبور را از نظر فنی ، مالی و اقتصادی به دقت مورد بررسی قرار بدهد و درصورت تاید کامل طرح ( با حداقل چهار رای مثبت ) مراتب را در کمیته برنامه ریزی استان یا کمیته بند «د» تبصره ( 3 ) مطرح نمایند.در صورت تصویب طرح در کمیته برنامه ریزی استان یا کمیته موضوع بند «د» تبصره ( 3 ) حسب مورد بانک عامل در مورد طرحهای با اعتبار کمتر از ششصد میلیون ( 000/000/600 ) ریال قرارداد لازم را با متقاضی منعقد خواهد نمود. طرحهای مصوب با اعتبار بیش از مبالغ فوق الذکر می باید قبلاً از طریق سازمان برنامه وبودجه استان جهت بررسی نهایی و ارائه به هیات وزیران به سازمان برنامه وبودجه ارسال شود. در صورت عدم تائید طرح ، توسط بانک و کمیسیون موضع این ماده طرح مزبور در هیچ یک از کمیته های فوق قابل بررسی نخواهد بود.
تبصره 1ـ ادارات کل تعاون در استانها موظفند، عنداللزوم با همکاری سایر دستگاههای اجرایی نسبت به تهیه طرحهای مربوط به تعاونیهای ایثارگران اقدام نمایند و کلیه دستگاههای اجرایی ذیربط در تهیه طرحها، صدور موافقت اصولی وسایر مجوزها و سایر اقداماتی که برای ارائه و اجرای طرح لازم است همکاری خواهند نمود.
تبصره 2ـ کمیته برنامه ریزی استان و کمیته موضوع بند «د» تبصره ( 3 ) موظفند در تصویب طرحها، آن دسته از طرحهایی را که کمتری ارزبری را دارا می باشند یا صرفه جویی ارزی ایجاد می کنند یا تولیدات و بازدهی آنها زیربنایی و اشتغال زا بوده یا به عنوان مواد اولیه مورد مصرف صنایع دگر خواهند بود، در اولویت قرار دهند.
تبصره 3ـ سازمان برنامه وبودجه استانها موظفند در جلسات کمیته برنامه ریزی استان که به منظور بررسی طرحهای ارجاعی تشکیل می شود. از نماینده بانک عامل در تمامی جلسات و سایر دستگاههای اجرایی ذیربط ( حسب مورد ) دعوت به عمل آورند.
تبصره 4ـ بانکهای عامل در صورت کمبود کارشناس می توانند از امکانات کارشناسی استان استفاده نمایند و سازمانها، ادارات کل و نهادها و موسسات دولتی استان موظفند براساس درخواست بانک ، در بررسی طرحهای پیشنهاد همکاری لازم را معمول دارند.
تبصره 5 (الحاقی 26/03/1372)– طرحهای تهیه شده در زمینه های علمی ، فرهنگی ، هنری و سیاحتی پس از تصویب در کمیسیون تخصصی حسب مورد با حضور نماینده اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یا نماینده سازمان تبلیغات اسلامی از طرح در کمیته برنامه ریزی استانها معاف می باشند.
تبصره 6 (الحاقی 26/03/1372)– طرحهای تهیه شده در زمینه های طراحی مهندسی و طراحی مونتاژ با تصویب کمیسیون تخصصی ( با حضور نماینده اداره کل صنایع سنگین استان ) از طرح در کمیته برنامه ریزی استان معاف می باشند.
ماده 7ـ بانکهای عامل موظفند حسب مورد، تسهیلات اعتباری مربوط به طرحهای مصوب را در چهارچوب ضوابط و دستورالعملهای اجرایی انواع تسهیلات اعتباری موضوع قانون عملیات بانکی بدون ربا و سایر مقررات بانکی مربوط تامین و ترتیبی اتخاذ نمایند که تسهیلات موضوع تبصره ( 3 ) قانون بودجه سال 1372 کل کشور با اولویت کامل و در قالب سقف مجاز اعطای تسهیلات اعتباری مصوب شورای پول و اعتبار اعطا شود.
تبصره ـ تامین اعتبارات مورد نیاز طرحهای ارائه شده در سال 1372، صرفاً در حد سهمیه تخصیص به هر استان یا نهاد در همان سال صورت می گیرد. و تخصیص بخشی از تسهیلات لازم از محل اعتبارات سالهای آینده به لحاظ احتمال بروز تغییراتی در ضوابط مربوط امکان پذیر نمی باشد.
ماده 8ـ مجریان طرحها موظفند طرح مورد نظر را تا زمانی به بانک عامل ارایه دهند که تصویب آن طرح تا پایان اسفندماه سال 1372 امکان پذیر باشد و در صورت تصویب حداکثر تا بهمن ماه سال بعد قرارداد لازم را با بانک عامل منعقد نمایند.
ماده 9ـ بانکهای عامل موظفند منابع اعتباری طرحهای مصوب موضوع این آیین نامه را متناسب با پیشرفت اجرای طرح و همزمان با مصرف سهم متقاضی ( به میزان تصویب شده ) ، در اختیار متقاضیان قرار دهند. طول مدت اجرای طرح ، مدت زمان لازم برای بازپراخت تسهیلات اعتباری دریافتی و تاریخ شروع بازپرداخت این قبیل تسهیلات به ترتیبی خواهد بود که در کمیسون موضوع ماده ( 6 ) این آیین نامه یا بانک عامل ( حسب مورد ) بررسی شده وبه تصویب کمیته برنامه ریزی استان یا کمیته موضوع بند «د» تبصره ( 3 ) یا بانک مربوط ( حسب مورد ) رسیده باشد. در هر حال تاریخ شروع بازپرداخت قبل از شروع بهره برداری نخواهد بود.
تبصره ـ مجموع مدت بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی با احتساب طول دوره اجرای طرح ( مصوب 1372 ) نباید حداکثر بیش از ده ( 10 ) سال برای طرحهای تولیدی ، احداث ساختمان سینما، مدارس غیرانتفاعی و حداکثر هفت ( 7 ) سال برای سایر طرحها از زمان اولین پرداخت تسهیلات باشد. مدت مزبور به نحوی تعیین خواهد شد که بازپرداخت تسهیلات اعتباری بانکی مقدم بر بازگشت سایر منابع سرمایه گذاری باشد.
ماده 10ـ در صورتیکه اجرای مصوبات موضوع تبصره ( 3 ) قوانین بودجه سنواتی کل کشور بیش از مدت پیش بینی شده در طرح بیانجامد و علل این تاخیر بنا به تشخیص بانک عامل موجه بوده و خارج از حیطه کنترل و عمل مجریان طرحها باشد، بانک عامل با رعایت ضوابط و مقررات موضوع این آیین نامه نسبت به تغییر تاریخ شروع بازپرداخت تسهیلات اعتباری طرحهای مزبور اقدام می نماید. مشروط براینکه مجموع طول مدت اجرا و بازپرداخت تسهیلات اعتباری از زمان اولین پرداخت تسهیلات بیشتر از ده ( 10 ) سال نشود. در صورتی که براساس مفاد این ماده مدت اجرا تمدید و زمان شروع بازپرداخت در مورد طرحی تغییر یابد، مدت زمان تمدید شده مشمول جریمه تاخیر نمی باشد و سود پیش بینی شده در طرح به آن تعلق می گیرد.
ماده 11ـ سهم منابع سرمایه گذاری مجری طرح در مورد طرحهای مربوط به صنایع روستایی ، خود اشتغالی، خدمات فنی روستایی ، بازسازی ونوسازی اماکن دامی سنتی تعاونیهای تولیدی و اشتغال ایثارگران به پیشنهاد مرجع تصویب کننده طرح در حد توان مجری و حداقل پنج درصد (5% ) و در سایر موارد حداقل ده درصد (10% ) کل سرمایه گذاری ( مجموع سرمایه ثابت و سرمایه در گردش ) تعیین می شود.
ماده 12ـ طرحهای تولیدی و عمرانی ( اعم از تعاونی و غیرتعاونی ) که حداقل هشتاد درصد (80% ) مجریان آن را رزمندگان داوطلب که حداقل شش ( 6 ) ماه متوالی یا یک سال متناوب ( غیر از دوران سربازی) در جبهه ها بوده اند، یا جانبازان ، آزادگان و مهاجرین جنگ تحمیلی یا خانواده معظم شهدا، مفقودین ، اسرا ( فرزند، همسر، پدر و یا برادر ) تشکیل دهند، در صورتی که به تشخیص بنیاد شهید بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی ستاد امور آزادگان ستاد بازسازی و نوسازی مناطق جنگزده و وزارت تعاون حسب مورد توانایی مالی نداشته باشد از پرداخت تمام یا قسمتی از سهم آورده متقاضی معاف می باشد و هزینه های مربوط به ارایه خدمات دستگاههای دولتی و وابسته به دولت ، تهیه طرح ، گرفتن موافقت اصولی و روانه و سایر مجوزها و بررسی طرح به وسیله بانک و سایر مراجع و تهیه زمین قابل توثیق جزو هزینه های طرح محسوب می شود.
ماده 13ـ سرمایه در گردش مورد نیاز واحدهای تولیدی موجود با رعایت مفاد این آیین نامه از محل تسیلات اعتباری موضوع تبصره ( 3 ) قانون بودجه سال 1372 کل کشور قابل تامین می باشد. تسهیلات اعتباری مربوط به سرمایه در گردش تحت هیچ عنوان نباید به مصرف بازپرداخت بدهیهای قبلی استفاده کنندگان برسد.
ماده 14(اصلاحی 26/03/1372)ـ سازمان برنامه وبودجه موظف است به نیابت از دولت کارمزد و سود طرحهای مذکور در زیر را به میزان هفتاد درصد (70% ) سود و کارمزد متعلق تعهد و پرداخت نماید:
1ـ طرحهای مهاجرین جنگ تحمیلی در استانهای جنگزده .
2ـ طرحهای مربوط به ایثارگران و معلولان تحت پوشش سازمان بهزیستی .
3ـ طرحهای تعاونی تولیدی
4ـ طرحهایی که دربخشهای محروم و دهستانهای محروم و مناطق عشایری کشور اجرا میشوند ،
5 – طرحهای علمی ، فرهنگی ، هنری و سیاحتی .
6 – احداث یا خرید مدارس غیرانتفاعی .
ماده 15ـ اعتبار منظور شده در ردیف 601027 به منظور پرداخت کارمزد و سود تضمین شده و پرداخت اقساط معوق لاوصول ناشی از اجرای تبصره ( 33 ) قانون بودجه سال 1359 و تبصره ( 3 ) قوانین بودجه سنوات 1361 لغایت 1371 می باشد که بنا به پیشنهاد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران توسط سازمان برنامه وبودجه تخصیص داده خواهد شد.
ماده 16ـ دستگاهها و نهادهای مذکور در تبصره ( 3 ) قانون بودجه سال 1372 کل کشور موظفند گزارش عملکرد تسهیلات اعتباری موضوع این آیین نامه را هر شش ( 6 ) ماه یک بار از طریق سازمان برنامه وبودجه به کمیسیونهای برنامه بودجه ، دیوان محاسبات و امور اقتصادی و دارایی مجلس شورای اسلامی ارسال دارند.
ماده 17ـ بانکهای عامل موظفند همه ساله مانده مطالبات معوق لاوصول خود ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری برای اجرای طرحهایی که براساس مفاد این آیین نامه به تصویب رسیده اند را به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارسال نمایند. بانک مرکزی جمهوری اسلامی همه ساله میزان اینگونه مطالبات را تنظیم و حداکثر تا پایان شهریورماه به سازمان برنامه بودجه اعلام خواهد نمود. سازمان برنامه وبودجه موظف است مانده مطالبات مذکور را به میزانی که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام شده است در لایحه بودجه سال بعد منظور نماید.
تبصره 1ـ کمیته برنامه ریزی و کمیته بند «د» تبصره ( 3 ) موظفند موارد مربوط به عدم بازپرداخت تسهیلات اعتباری و سایر مشکلات طرحها را بررسی وحتی الامکان تسهیلات لازم را در جهت رفع مشکلات اجرایی طرحها فراهم نموده و ترتیبی اتخاذ نمایند تا بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی این گونه طرحها به موقع صورت پذیرد.
تبصره 2ـ در مواردی که واحدهایی از محل اعتبارات موضوع تبصره ( 3 ) قوانین بودجه سنواتی به مرحله اجرا درآمده یا ایجاد شده اند و در حال حاضر به دلایل ساختاری قادر به ادامه فعالیت به صورت اقتصادی نیستند یا در حال بهره برداری بوده ولی به دلایل غیرموجه نسبت به بازپرداخت اقساط مقرر اقدام نمی نمایند، واحدهای مزبور بنا به پیشنهاد بانک عامل و موافقت کمیته برنامه ریزی و کمیته 5 نفره موضوع بند «د» تبصره ( 3 ) حسب مورد به فروش می رسند. ( نحوه فروش توسط کمیته های مزبور تعیین می شود. ) و پس از تامین مطالبات بانک از محل درآمد فروش ، باقیمانده در حساب خاصی نگهداری می شود. در 2 صورت کمبود درآمد فروش مانده مطالبات جهت تامین به سازمان برنامه وبودجه اعلام خواهد شد.
ماده 18ـ بانکهای عامل موظفند هر شش ( 6 ) ماه یک بار راساً و براساس منابع اطلاعاتی خود، گزارش عملکرد تسهیلات اعتباری اعطایی شامل انواع و میزان تسهیلات اعتباری اعطایی و نوع طرحها، همچنین میزان بدهی ناشی از مطالبات معوق لاوصول و نیز میزان کارمزد و سود سهم دولت در مورد طرحهای مشمول و سایر اطلاعات لازم را به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارسال نمایند.
ماده 19ـ ادارات کل تعاون به نیابت از تعاونیهای تحت پوشش خود همچنین وزارت جهادسازندگی و وزارت کار و امور اجتماعی به نیابت از متقاضیان استفاده از تسهیلات اعتباری مربوط می توانند اقدامات لازم را مطابق مفاد این آیین نامه و بنا به درخواست آنان ، تا مرحله قبل از عقد قرارداد انجام دهند، در هر حال ، قرارداد لازم بین بانک و استفاده کننده از تسهیلات اعتباری منعقد خواهد شد.
ماده 20ـ تضمینهای تسهیلات اعتباری موضوع این آیین نامه عبارتند از:
1ـ تضمینهای مربوط به طرحهای قابل بررسی توسط بانک ملی ایران به شرح ماده ( 29 )
2ـ اعطای اجازه برداشت از حسابهای بانکهای مدیرعامل به بانکهای تجاری تامین کننده کمبود منابع اعتباری (موضوع بند ( 3 ) ماده ( 3 ) این آیین نامه) با هماهنگی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران .
3ـ سازمان برنامه وبودجه به نیابت از دولت مکلف است اعتبار لازم جهت تامین و پرداخت تفاوت کارمزد و سهم دولت به میزان هفتاد درصد (70% ) مربوط به تسهیلات اعتباری اعطایی به طرحهای موضوع ماده (14) این آیین نامه و مطالبات معوق لاوصول بانکهای عامل ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری به طرحهای مصوب موضوع این آیین نامه را در لوایح بودجه سال بعد منظور و به بانکهای عامل پرداخت نماید.
4ـ کلیه مستحدثات ، اموال و داراییهای قابل توثیق ناشی از اجرای طرحهای موضوع این آیین نامه در وثیقه بانکهای عامل قرار خواهند گرفت و چنانچه براساس ضوابط موجود بانکها، توثیق زمین محل اجرای طرح امکان پذیر نباشد، بانکهای عامل علاوه بر توثیق مستحدثات ، اموال و داراییهایی پیش بینی شده در طرح که روی زمین احداث یا نصب می گردند، می توانند به منظور جبران نقیصه عدم امکان توثیق زمین از متقاضی سفته نیز دریافت نمایند. همچنین بانکهای عامل می توانند نسبت به قبول رهن اراضی موضوع مواد ( 31 ) و ( 32 ) « آیین نامه اجرایی لایحه قانونی اصلاح لایحه قانونی واگذاری و احیای اراضی در حکومت جمهوری اسلامی ایران مصوب 21/1/1359 »اقدام نمایند. در این موارد کل طرح اعم از زمین و مستحدثات ناشی از اجرای طرح توسط بانک به وثیقه گرفته می شود. بانکهای عامل مکلفند در مورد مستحدثات اموال و داراییهای موجود در مناطق جنگزده که اسناد آنها در جنگ از بین رفته است ، تسهیلات ویژه قایل شوند.
تبصره 1ـ تضمین دولت موضوع بند ( 3 ) این ماده نافی وظایف بانکهای عامل جهت وصول مطالبات ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری موضوع این آیین نامه نبوده وبانکهای عامل مکلفند برای حفظ حقوق خود اقدامات قانونی لازم را جهت مصرف و بازپرداخت تسهیلات اعتباری اعطایی بعمل آوردند و در موارد زیر بر مصرف و بازپرداخت تسهیلات اعتباری اعطایی نظارت نمایند.
1ـ نظارت بر مصرف صحیح تسهیلات اعتباری اعطایی متناسب با پیشرفت اجرای طرح .
2ـ نظارت بر بازپرداخت بدهیهای ناشی از تسهیلات اعتباری دریافتی از محل درآمد طرح .
تبصره 2ـ استفاده کنندگان از تسهیلات اعتباری موضوع این آیین نامه موظفند اقساط تسهیلات اعتباری دریافتی را بموقع پرداخت نمایند. عدم پرداخت بموقع اقساط بدهی استفاده کنندگان از تسهیلات اعتباری مزبور در حکم تصرف غیر قانونی در اموال دولت محسوب می شود.
فصل دوم ـ ضوابط مورد عمل برای بانک سپه
ماده 21ـ بانک سپه مکلف است پس از رسیدگیهای لازم ضمن اطلاع به اداره کل تعاون استان تمام یا قسمتی از مایملک آن تعداد از شرکتهای تعاونی زیر پوشش وزارت تعاون که توانایی واریز وام دریافتی را ندارند طبق مقررات مندرج در ضمن عقد به فروش رسانده و از محل موجودی و مطالبات شرکت و اموال و داراییهای سهامداران شرکت و درآمد فروش ، مطالبات خود و دولت را تامین و پرداخت نماید.
تبصره 1ـ چنانچه مجموع وجوه حاصله از اقدامات مذکور در این ماده ( فروش مایملک شرکتها ) تکافوی پرداخت کامل مطالبات بانک را ننماید،، سازمان برنامه وبودجه مکلف است مانده مطالبات پرداخت نشده و معوق لاوصول را از این بابت براساس اسناد و مدارک ارائه شده توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در لوایح بودجه سالهای آینده منظور نماید.
تبصره 2ـ گزارش کامل بدهی هر یک از شرکتهای تعاونی ذیربط و میزان مانده بدهی ناشی از اصل و فرع موضوع تسهیلات ، هر سه ماه یک بار توسط بانک سپه به وزارت تعاون بانک مرکزی و سازمان برنامه وبودجه ارسال خواهد شد.
تبصره 3ـ در مورد پرداخت تعهدات دولت ناشی از مفاد این ماده در سالهای گذشته حداکثر دو سال است پس از آخرین بازپرداخت توسط گیرنده تسهیلات ملاک محاسبه سود و کارمزد بانک خواهد بود و مازاد بر آن ناشی از تعلل بانک در وصول مطالبات قانونی تلقی شده و جزو مطالبات بانک از دولت محصوب نخواهد شد.
تبصره 4ـ وزارت تعاون مکلف است کلیه اسناد قراردادها مدارک تعهدات اطلاعات و وثایق مربوط به این شرکتها و سهامداران آنها را که در اختیار دارد به منظور قراهم آوردن امکان وصول مطالبات در اختیار بانک سپه قرار دهد.
ماده 22ـ وضعیت شرکتهای تعاونی تحت پوشش وزارت تعاون ، توسط کمیسیونی متشکل از نمایندگان ثابت و تام الاختیار سازمان برنامه وبودجه بانک سپه ، و وزارت تعاون مورد رسیدگی قرار گرفته و در صورت تشخیص اینکه هر یک از شرکتهای تعاونی مزبور قابلیت بازیافت نداشته و قادر به پرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی نمی باشند، تمام یا قسمتی از مایملک آنها با رعایت سایر ضوابط و مقررات مندرج در آیین نامه اجرایی بند«9» تبصره ( 3 ) قانون بودجه سال 1368 کل کشور ( به استثنای ماده 7 آن ) از طریق مزایده یا ترک تشریفات یا هر طریق دیگری که به صرفه و صلاح دولت باشد به فروش می رسد و از محل درآمد فروش مطالبات بانک و دولت تامین و پرداخت می شود.
فصل سوم ـ ضوابط مورد عمل برای بانک کشاورزی
ماده 23ـ کلیه تسهیلات اعتباری بخش کشاورزی و دامپروری ( از جمله جنگل ، مرتع ، شیلات و آبزیان ) توسط بانک کشاورزی اعطا خواهد شد. تسهیلات اعتباری مربوط به طرحهای زیربنایی آب و خاک به شرح زیر در اختیار متقاضیان واجد شرایط قرار خواهد گرفت و اعطای تسهیلات به سایر طرحهای بخش کشاورزی و دامپروری مشمول ضوابط عمومی این آیین نامه خواهد بود.
تبصره 1ـ تهیه طرح ، شامل نوع مالکیت ، مشخصات فنی پروژه ، برآورد هزینه ها مدت زمان لازم برای اجرای طرح ، مدت استهلاک تسهیلات ، زمان شروع بازپرداخت و سایر ویژگیهای طرح حسب مورد به عهده وزارت کشاورزی و هیاتهای هفت نفره واگذاری زمین برای طرح های آب و خاک و شرکتهای آب منطقه ای یا سازمان آب و برق خوزستان برای طرح های شبکه های آبیاری و زهکشی خواهد بود.
تبصره 2ـ طرحهای آب و خاک با معرفی و تایید وزارت کشاورزی مستقیماً به بانک کشاورزی و طرحهای شبکه های آبیاری و زهکشی با معرفی و تایید شرکتهای آب منطقه ای یا آب و برق خوزستان خواهد بود.
تبصره 3ـ تسهیلات اعتباری مربوط به کشاورزان و تعاونیهای که در اجرای لایحه بودجه و قانونی مصوب 26/1/1359 شورای انقلاب اسلامی یا قانون اراضی کشت موقت مصوب 7/8/1365 مجلس شورای اسلامی زمین دریافت داشته یا صاحب زمین می شوند اختصاص می یابد تا با معرفی هیاتهای هفت نفره و منحصراً برای مصارف آب، خاک، حفر چاه، تجهیزات و تامین ادوات مورد نیاز در اختیار آنان قرار گیرد.
ماده 24ـ بانک کشاورزی موظف است تسهیلات اعتباری طرحهای موضوع ماده ( 23 ) این آیین نامه را که دارای توجیهات فنی مالی و اقتصادی بوده و فقط از نظر سهم سرمایه گذاری و وثیقه با مقررات بانکها وفق نمی دهند، پس از تایید سازمان برنامه وبودجه استان با رعایت مفاد موارد مربوط مذکور در این آیین نامه و متناسب با پیشرفت عملیات ، پرداخت نماید.
فصل چهارم ـ ضوابط مورد عمل برای بانک ملی ایران
ماده 25ـ تسهیلات اعتباری تخصیص یافته به بنیاد شهید انقلاب اسلامی و ستاد آزادگان و بنیاد مستضعفان و جانبازان منحصراً جهت فراهم نمودن موجبات اشتغال جانبازان و فرزندان ، همسران ، پدران ، مادران و برادران شهدا، مفقودین و اسرای جنگ با روشهای زیر توسط بانک ملی ایران اعطاء خواهد شد:
1ـ توسعه شرکتهای موجود
2ـ سرمایه گذاری فقط برای تکمیل طرحهای نیمه تمام
تبصره ـ بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان و ستاد آزادگان موظفند حداقل هشتاد درصد (80% ) از اعتبارات تخصیصی را به طرحهای مورد نظر در شهرستانها ( به غیر از تهران ) اختصاص دهند.
ماده 26ـ بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفات و جانبازان موظفند حسب مورد افراد مذکور در ماده ( 26 ) را در طرحها و شرکتهایی که به هر عنوان از تسهیلات موضوع این آیین نامه استفاده می نمایند ضمن اشتغال آنها حداکثر ظرف مدت دو سال پس از آغاز بهره برداری سهیم نمایند. انتقال مالکیت به شرح فوق ، رافع تضمینهای مربوط نخواهد بود.
تبصره – بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان موظفند گزارش عملکرد تبصره ( 3 ) سنواتی کل کشور مربوط به خود را شامل طرحها مصوب و اجرا شده و نحوه واگذاری سهام آن به افراد مذکور در ماده ( 25 ) را در چهارچوب جدولهای پیشنهادی سازمان برنامه وبودجه حداکثر لغات شهریورماه سال 1372 از طریق سازمان برنامه وبودجه به هیات دولت تقدیم نمایند.
ماده 27ـ طرحهای مربوط به خانواده معظم شهدا، مفقودین و اسرا، توسط عالیترین مقا بنیاد شهید انقلاب اسلامی یا نماینده وی در مورد جانبازان توسط ریاست بنیاد مستضعفان و جانبازان یا نماینده وی و در مور آزادگان توسط خودمتقاضیان با معرفی ستاد آزادگان به منظور استفاده از تسهیلات اعتباری کتباً به بانک ملی ایران ارایه خواهد شد.
تبصره 1ـ بانک ملی ایران قبل از تعیین محل استقرار طرح و مشخصات حقوقی آن توسط آزادگان و بناد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان بررسی طرحهای پیشنهادی را آغاز نموده و نظر خود را دایر بر رد یا قبول طرح اعلام خواهد نمود. در هرحال اعطای تسهیلات ، موکول به تعیین محل استقرارطرح و ارائه مشخصات حقوقی زمین و موافقت اصولی طرحها ( در مورد طرحهای کشاورزی ، پروانه تاسیس ) و سایر مجوزهای لازم خواهد بود.
تبصره 2ـ بانک ملی ایران با رعایت مقررات داخلی خود می تواند تا پانزده درصد (15% ) از هزینه های ثابت طرحها را تحت عنوان هزینه های مقدماتی حداکثر ده ( 10 ) روز پس از ارائه موافقت اصولی وزارتخانه یا ارگان ذیربط در مورد هر طرح در اختیار مجری مربوط که از طرف بنیاد شهید یا بنیاد مستضعفان و جانبازان معرفی شده است اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی قرار دهد.
ماده 28ـ بانک ملی ایران پس از بررسیهای لازم و تشخیص این که طرحهای پیشنهادی دارای توجیهات لازم از نظر فنی ، مالی و اقتصادی می باشند، پس از اخذ تضمین کافی به شرح ماده ( 29 ) تسهیلات اعتباری مورد نیاز را در قالب قرارداد فیمابین بانک و آزادگان و مجری طرح معرفی شده توسط بنیاد شهید انقلاب اسلامی یا بنیاد مستضعفان و جانبازان ، متناسب با پیشرفت عملیات اجرایی طرح بدون در نظر گرفتن سهم سرمایه گذاری مجری طرح تامین نماید.
ماده 29ـ تضمین هایی که در قبال تسهیلات اعطایی به طرحهای مشمول توسط بانک ملی ایران اخذ خواهد شد عبارتند از:
1ـ تفویض اختیار غیرقابل برگشت از کلیه حسابهای فعلی و آتی واحد اشتغال بنیاد شهید یا هر واحدی که در آینده وظایف این واحد را به عهده داشته باشد و برداشت از حسابهای بنیاد مستضعفان و جانبازان (حسب مورد ) نزد کلیه بانکهای کشور به بانک ملی ایران که در قرارداد مربوط به طرح گنجانیده خواهد شد.
2ـ توثیق کلیه مستحدثات و اموال منقول و غیرمنقول و داراییهای قابل توثیق ناشی از اجرای طرح نزد بانک ملی ایران .
3ـ در مورد آن دسته از جانبازان و خانواده معظم شهدا، اسرا و مفقودین که به لحاظ نوع و محل اجرای طرح قادر به سپردن وثیقه بند (2) این ماده نمی باشند، ضمانت کتبی بنیاد شهید یا بنیاد مستضعفان و جانبازان (حسب مورد) جایگزین خواهد شد.
4ـ نهادهای مذکور در این فصل ( حسب مورد ) بازپرداخت مطالبات بانک ملی ایران ناشی از اعطای تسهیلات موضوع این آیین نامه را بدون قید و شرط و بطور غیرقابل برگشت تعهد و تضمین می نمایند.
ماده 30ـ مهلت لازم برای بازپرداخت تسهیلات اعطایی توسط بانک ملی ایران با توجه به ماهیت طرح حداکثر ده ( 10 ) سال تعیین می شود. اولین قسط بازپراخت شش ( 6 ) ماه پس از شروع بهره برداری خواهد بود.
ماده 31ـ بانک ملی ایران حداکثر ظرف ( 30 ) روز طرحهای کمتر از پنجاه میلیون (000/000/50) ریال و حداکثر ظرف ( 45 ) روز سایر طرحها را بررسی و نتیجه را حسب مورد با ارایه کننده طرح اعلام می نماید. در صورتی که طرحی قابل توجیه نباشد دلایل آن می باید از طرف بانک ملی ایران به ارایه کننده منعکس شود.
ماده 32ـ ضوابط مندرج در ماده ( 3 ) آیین نامه اجرائی تبصره ( 3 ) قانون بودجه سال 1369 کل کشور در مورد نحوه انتقال طرحهای مربوط به اشتغال جانبازان از بنیاد شهید انقلاب اسلامی در سال 1372 نیز ملاک عمل خواهد بود.
ماده 33ـ بنیاد شهید بنیاد مستضعفان و جانبازان و ستاد آزادگان برای اجرای طرحهای جدید جهت اشتغال خانواده شهدا، جانبازان و آزادگان باید طرحهای خود را به بانکهای صادرات و کشاورزی ارایه نموده وبا رعایت سایر مواد این آیین نامه از تسهیلات اعتباری تبصره ( 3 ) در استانها استفاده نمایند. کمیته های برنامه‌ریزی بند «د» تبصره ( 3 ) موظفند اعطای تسهیلات اعتباری به این طرحها را در اولویت قرار دهند.
حسن حبیبی
معاون اول رئیس جمهور
منبع سایت صلح
