هیات وزیران در جلسه مورخ 4/3/1373 بنا به پیشنهاد مشترک شماره 897/102 مورخ 4/3/1373 وزارت نیرو، سازمان برنامه و بودجه و بانک کشاورزی ، به استناد تبصره 26 قانون بودجه سال 1373 کل کشور، آیین نامه اجرایی تبصره یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:
آیین نامه اجرایی تبصره 26 قانون بودجه سال 1373 کل کشور
مصوب 1373,03,04
ماده 1 ـ در این آیین نامه واژه های اختصاری زیر به جای عبارات مشروح مربوط به کار می روند:
الف – وزارت : وزارت نیرو
ب – بانک : بانک کشاورزی
ج – سازمان : سازمان آب منطقه ای ذی ربط
د – کمیته مشترک : کمیته ای متشکل از نمایندگان وزارت ، سازمان و برنامه و بودجه وزارت امور اقتصادی و دارایی است که دبیرخانه آن در وزارت مستقر می شود.
ماده 2 ـ شناسایی و تعیین مشخصات کلیه طرحهای قابل اجرای شبکه های آبیاری و زهکشی موضوع تبصره 26 قانون بودجه سال 1373 بر عهده وزارت است . وزارت طرحهای یاد شده و کلیه اطلاعات مربوط را به صورت کتبی برای انجام اقدامهای بعدی به بانک معرفی و ارائه می کند.
ماده 3 ـ عملیات اجرای طرحهای مصوب تا مرحله خاتمه عملیات زهکشی و استحصال و انتقال آب به مقاطع مصرفی ، در هر مورد بر عهده سازمان است . وزارت به همراه معرفی طرح ، نسبت به معرفی سازمان مجری طرح نیز اقدام می کند ، سازمان مکلف است کلیه همکاریهای لازم را با بانک در مورد ارائه اطلاعات مورد نیاز بانک به عمل آورد.
ماده 4 ـ تمامی امور مربوط به بررسی و ارزیابی طرح ، برآورد حجم سرمایه گذاری لازم ، میزان و نوع وثایق مورد نیاز، طول مدت قرارداد اجرای طرح ، و طول مدت و چگونگی بازپرداخت اصل و سود تسهیلات اعطایی بر عهده بانک است که در قالب ضابطه ها و معیارهای متداول اعتباری و بانکی انجام می گیرد و گزارش توجیهی لازم نیز توسط بانک تنظیم می شود.
ماده 5 ـ بانک موظف است گزارش توجیهی طرحهایی را که پس از بررسی های انجام شده موجه تشخیص داده شده است ، و همچنین دلایل نداشتن توجیه طرحهایی که موجه تشخیص نداده است برای کمیته مشترک بفرستد.
تبصره 1 – طرحهایی که از نظر بانک موجه تشخیص داده شده اند، در صورت تصویب کمیته مشترک قابل اجرا هستند.
تبصره 2 – در مورد طرحهایی که کاملأ توجیه نشده اند، حتی المقدور در ابتدا سعی می شود با نظر و توصیه های کمیته مشترک پس از اعمال تعدیلات لازم در زمینه های مورد اشکال فنی یا مالی ، نسبت به رفع اشکال اقدام گردد، درصورت عدم امکان برطرف ساختن اشکالات و تطبیق طرح با ضوابط اعتباری بانک ، در صورتی که هنوز نظر مشترک وزارت و سازمان برنامه و بودجه به هر علت بر اجرای طرح مزبور باشد ، کل منابع مالی مورد نیاز طرح فقط از محل منابع مالی وزارت تامین می شود و بانک در این مورد فقط به عنوان کارگزار اعتباری عمل می کند.
ماده 6 ـ اجرای طرح مصوب بر عهده سازمان است ، ولی با ترغیب و تشویق وزارت یا بانک ،کشاورزان حوزه عمل طرح ـ شامل افراد متشکل در گروههای زراعت جمعی ،شرکتهای تعاونی روستایی ، شرکتهای سهامی زراعی ، و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی که به کشاورزی اشتغال دارند – نیز می توانند در صورت تمایل و مشروط به واگذاری وکالت و نمایندگی خود به سازمان ذی ربط ، از همان ابتدای اجرای طرح به نسبت سهمی که قبول می کنند با بانک و سازمان مشارکت کنند.
تبصره ـ اشخاص حقیقی یا حقوقی که با تشخیص کمیته مشترک ، راسأ قادر به اجرای طرح شناخته شوند، می توانند به طور مستقیم مجری پروژه نیز باشند.
ماده 7 ـ تنظیم روابط بانک با سازمان مجری طرح ، همچنین کشاورزان یاد شده در ماده (6) این آیین نامه ، بر اساس مقررات و آیین نامه های اعتباری بانک ، گزارش توجیهی طرح مصوب ، مفاد این آیین نامه و قرارداد مشارکت مدنی است که در ارتباط با تامین منابع مالی ، نحوه اجرای طرح ، و نظارت بر عملیات اجرایی و مصارف وجوه ، میان بانک و سازمان منعقد می شود . طول مدت قرارداد مشارکت مدنی حداکثر سه سال است و حسابهای پرداخت سازمان با رعایت مفاد ماده 76 قانون محاسبات عمومی کشور – مصوب 1366 – نزد شعبه های بانک ، افتتاح می شود.
ماده 8 ـ سقف برداشت نهایی از اعتبار هر طرح مربوط به برنامه شماره 40202000 (ایجاد شبکه های آبیاری و زهکشی) ، همچنین میزان برداشت از هر تخصیص اعتبار توسط وزیر نیرو به ترتیبی تعیین می شود که مجموع برداشتهای مورد اشاره از 25 درصد سر جمع اعتبارات عمرانی مصوب برنامه مذکور تجاوز نکند، درصد یاد شده از محل اعتبار موضوع این آیین نامه با اعلام وزیر نیرو و با درخواست ذی حساب دستگاه اجرایی مربوط توسط خزانه به حساب مخصوصی که نزد شعبه مرکزی بانک اختصاص می یابد تودیع می شود و با اعلام مراتب توسط خزانه به ذی حساب ، مبالغ مزبور به حساب هزینه قطعی منظورمی شود . موجودی این حساب به عنوان وجوه تخصیص یافته برای اجرای طرحهای مصوب کمیته مشترک تلقی می شود و بانک به میزان سهم وزارت در تامین منابع مالی این طرحها از حساب یاد شده برداشت می کند.
ماده 9 ـ منابع مالی لازم برای اجرای طرحهای مصوب کمیته مشترک با توجه به مفاد ماده 5 این آیین نامه ، براساس مندرجات قرارداد عقد مشارکت مدنی منعقد شده میان بانک و سازمان به نسبت 2 سهم بانک و 1 سهم سازمان و کشاورزان ذی ربط در صورت مشارکت ، تامین می شود . سهم سازمان به تدریج و متناسب با نیازهای اجرایی طرح ، از حساب مخصوص موضوع ماده 8 این آیین نامه برداشت می شود و به همراه سهم متناسب بانک و کشاورزان ذی ربط در حساب وجوه مشارکت مدنی طرح مصوب متمرکز می شود.
تبصره ـ انعقاد قرارداد مشارکت مدنی در مورد طرحهای مصوب موکول به تامین و تکافوی موجودی حساب مخصوص نزد شعبه مرکزی بانک ، برای پرداختهای حداقل سال اول اجرای هر طرح ، و پرداخت احتمالی تعهدات و تضمین های سررسید همان سال ـ موضوع تبصره 1 ماده 10 ، و مواد14 و 15 این آیین نامه ـ است.
ماده 10 ـ در صورت عدم تعیین خریداران کل آب استحصالی ناشی از اجرای طرحها در آغاز مشارکت مدنی ، در خاتمه عملیات سرمایه گذاری و اجرای طرح از طرف وزارت اشخاصی که مایل به خرید انشعاب و استفاده آب استحصالی ناشی از اجرای طرح هستند ،به صورت کتبی و با تعیین میزان سهم مورد نیاز از آب استحصالی به بانک معرفی می شوند . بانک در مورد هر متقاضی ، پس از انجام بررسیهای لازم و تحقیقات متداول بانکی و احراز شرایط و صلاحیت متقاضی ـ از جمله در مورد تضمین بازپرداخت بدهی ـ نسبت به تنظیم قرارداد فروش اقساطی سهم خود و سپس سهم سازمان از مشارکت مدنی اقدام می کند.مدت قراردادهای فروش اقساطی منعقد شده ،حسب شرایط طرح مصوب متفاوت بوده و در هر حال نمی تواند از ده سال تجاوز نمی کند.
تبصره 1 ـ در صورتی که اعطای تسهیلات فروش اقساطی به کشاورزان متقاضی فقط از نظر وثایق مورد نظر بانک با اشکال مواجه شود ، با تصویب کمیته مشترک می توان تضمین لازم را از محل موجودی حساب مخصوص تامین کرد.
تبصره 2 ـ برای تسریع در امر بهره برداری از طرحها و بازیافت سرمایه گذاری انجام شده ، بانک و وزارت کوشش می کنند تا هر طرح حتی المقدور به بخشهای کوچکتری تقسیم شود به گونه ای که عملیات هر بخش موضوع یک فقره قرارداد مشارکت مدنی جداگانه قرار گیرد تا به مجرد آماده بهره برداری شدن هر بخش ، قراردادهای فروش اقساطی لازم با متقاضیان مربوط منعقد شود.
ماده 11 ـ در صورتی که پس از اجرای طرح و قرارداد مشارکت مدنی ، به هر علت خریداری برای سهم بانک از مشارکت مدنی پیدا نشود ، سازمان موظف است سهم بانک را ضمن قرارداد فروش اقساطی بخرد.
ماده 12 – کمیته مشترک می تواند در موقع بررسی تصویب هر طرح با عنایت به شرایط اجرای طرح و امکانات کشاورزان ، و میزان ارزش آب استحصالی در درآمد کشاورزان ، تمام یا قسمتی از سود یا سود و اصل سهم الشرکه وزارت از قرارداد مشارکت مدنی و فروش اقساطی را به عنوان کمک بلاعوض تلقی کند و مورد بخشودگی قرار دهد ، در این صورت تنظیم قراردادهای مربوط با متقاضیان به گونه ای است که فقط متضمن وصول تمام اصل و سود سهم الشرکه بانک و جزو خارج از شمول بخشودگی اصل و سود سهم الشرکه وزارت باشد.
ماده 13 ـ مبالغ وصول شده از خریداران سهم الشرکه وزارت با تصویب مجمع عمومی بانکها قابل احتساب به حساب افزایش سرمایه بانک است.
ماده 14 – بانک مجاز است در صورتی که اقساط قراردادهای فروش اقساطی سهم الشرکه اش به سازمان به مدت 3 ماه معوق بماند ، مبالغ مربوط را به همراه جرایم دیرکرد مربوط از موجودی حساب مخصوص یا هریک از حسابهای بانکی سازمان نزد شعبه های خود برداشت کند.
ماده 15 ـ با توجه به تخصیص اقساط وصولی قراردادهای فروش اقساطی به امر افزایش سرمایه ثبت شده بانک ، سود مورد انتظار بانک برای سهم خود از مجموع تسهیلات اعطایی به طرحهای موضوع این آیین نامه ـ چه در مرحله مشارکت مدنی و چه در مرحله فروش اقساطی ـ از حداقل نرخ سود تعیین شده توسط شورای پول و اعتبار برای این قبیل عقود در زمینه تامین هزینه های سرمایه ای تجاوز نمی کند . در مرحله اجرای طرح مصوب ، سود مورد انتظار بانک با توجه به ترتیبهای بالا به همان نرخ زمان عقد مشارکت مدنی ثابت خواهد بود، ولی در مرحله فروش اقساطی ، با توجه به طول مدت قرارداد در صورتی که نرخهای مصوب شورای پول و اعتبار در این زمینه افزایش یابد ، ما به التفاوت نرخهای جدید و نرخهای مندرج در قرارداد فروش اقساطی برای مدت و مبلغ باقیمانده از محل موجودی حساب مخصوص برداشت می شود.
ماده 16 ـ بانک موظف است حسابهای مربوط به اجرای طرحهای موضوع این‌آیین نامه را به صورتی نگهداری کند که در هر زمان اطلاعات مربوط به منابع و مصارف با تفکیک اصل و سود تسهیلات اعطایی به هر طرح و وضعیت موجودی برداشتهای حساب مخصوص به آسانی قابل تحصیل باشد.
حسن حبیبی
معاون اول رییس جمهور
منبع سایت صلح
