هیأت وزیران در جلسه مورخ 14 /2 /1376 بنا به پیشنهاد شماره 35 /3 /1 /11720 مورخ 14 /7 /1375 وزارت کشور و در اجرای تبصره ماده (6) قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا ـ مصوب 1374 ـ آیین نامه اجرایی موضوع یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:
آیین نامه اجرایی تبصره ماده (6) قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا
مصوب 1376,02,14با اصلاحات و الحاقات بعدی
ماده 1ـ در این آیین نامه عبارات و اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
محدوده ممنوعه تردد: محدوده جغرافیایی داخل شهری است که توسط مراجع صلاحیتدار مندرج در این آیین نامه تعیین می شود و عبور و مرور برای برخی از وسایل نقلیه در آن ممنوع است .
ساعات ممنوعه تردد: ساعاتی از شبانه روز است که توسط مقامات یاد شده در این آیین نامه تعیین می شود و عبور و مرور وسایل نقلیه در آن ساعات ممنوع است .
وسایل نقلیه عمومی: وسایل نقلیه جمعی که در مالکیت یا در اختیار یا نظارت مراجع دولتی یا عمومی بوده و در شبکه حمل و نقل عمومی شهری به کار گرفته می شود.
ماده 2ـ شهرهای مشمول محدودیت یا ممنوعیت تردد وسایل نقلیه موضوع این آیین نامه در نقاطی که بنا به اعلام سازمان حفاظت محیط زیست، آلودگی هوا ناشی از تردد وسایل نقلیه موتوری بیش از حد مجاز بوده و سهم وسایل نقلیه موتوری و تردد شهری در آلودگی هوای آنها بیش از سایر منابع آلوده کننده باشد، به پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست یا شهرداریهای کشور یا نیروی انتظامی و تصویب شورای هماهنگی ترافیک استان مربوط، تعیین می شوند.
تبصره 1 18/09/1377– محدوده و ساعات ممنوعه تردد در شهرهای مشمول و وسایل نقلیه عمومی و امثال آن که مجاز به ترددند، بنا به پیشنهاد شهرداری شهر یا اداره کل حفاظت محیط زیست یا نیروی انتظامی استان مربوط و تأیید شورای هماهنگی ترافیک استان به تصویب وزیر کشور می رسد.
تبصره 2 18/09/1377– وزیر کشور با توجه به نظر رییس جمهور به عنوان نماینده ویژه برای تعیین ساعات و محدوده ممنوعه تردد و نیز وسایل نقلیه عمومی و امثال آن موضوع تبصره ماده (6) قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا تعیین می شود.
فصل دوم ـ نحوه صدور مجوز تردد و چگونگی نظارت بر اجرای محدودیتها
ماده 318/09/1377– عبور و مرور وسایل نقلیه عمومی و امثال آن در محدوده و ساعات ترافیکی که مطابق تبصره های ماده (2) تعیین می شود منوط به اخذ کارت تردد از شهرداری مربوط است.
تبصره 18/09/1377– تعیین مدت اعتبار کارت تردد به عهده نماینده ویژه موضوع تبصره (2) ماده (2) این آیین نامه است.
ماده 4ـ در مواقع اضطراری موضوع ماده (7) قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا ـ مصوب 1374 ـ مجوزهای تردد صادر شده پس از اطلاع از طریق رسانه های همگانی، به گونه ای که اعلام خواهد شد، به طور موقت از درجه اعتبار ساقط می شوند.
ماده 5 ـ شهرداریهای کشور مکلف هستند از طریق انتشار آگهی در رسانه های همگانی، مردم را از محدوده ها و ساعات ممنوعه تردد آگاه نمایند و با نصب تابلوهای ویژه با هماهنگی اداره راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در مبادی ورودی محدوده ممنوعه، هشدارهای لازم را به عموم افراد بدهند.
ماده 6ـ نیروی انتظامی موظف است با نصب تابلو ورود ممنوع در مبادی ورودی به محدوده ممنوعه، از تردد وسایل نقلیه فاقد مجوز موضوع ماده (3) این آیین نامه در محدوده مورد نظر در ساعات ممنوعه جلوگیری کند و با متخلفین برای مقررات مربوط رفتار نماید، همچنین موارد استثنا (موضوع تبصره 2 ماده 2 این آیین نامه) را بر روی تابلوهای ویژه اعلام کند.
فصل سوم ـ ساماندهی حمل و نقل شهری
ماده 7ـ به منظور کاهش تعداد و طول سفرهای روزانه شهری در شهرهای بزرگ کشور، سازمان امور اداری و استخدامی کشور موظف است راهکارهای مناسب را در جهت غیرمتمرکز کردن خدمات اداری و بانکی در امور غیرستادی، توزیع ساعات شروع و اتمام کار (مدارس، ادارات، بانکها، بازار و غیر اینها)، افزایش ساعات ارایه خدمات عمومی، تفویض اختیار به ادارات تابعه، هدایت دستگاهها به ساخت مجتمع های اداری مشترک و نظایر آن را تدوین و به تصویب شورای عالی اداری برساند، همچنین به منظور کاهش آلودگی هوا ناشی از تردد وسایل نقلیه موتوری و تقلیل سفرهای غیرضروری شهری با هماهنگی وزارت پست و تلگراف و تلفن ترتیبی اتخاذ کند تا تمامی دستگاههای دولتی و مؤسسات عمومی به ویژه ارایه دهندگان خدمات عمومی، به طور سالانه درصدی از مراجعات حضوری ارباب رجوع خود را با استفاده از شبکه پست، پست بانک، مخابرات، دیتا و جایگزین اطلاع رسانی و به کارگیری شیوه مکاتبه به جای مراجعه، پاسخگویی کنند.
تبصره ـ میزان کاهش مراجعات و فهرست انواع خدمات قابل ارایه از راههای یاد شده در هر سال توسط سازمان امور اداری و استخدامی کشور با هماهنگی وزارت پست و تلگراف و تلفن و دستگاه ذی ربط تهیه و به تصویب هیأت وزیران می رسد.
عملکرد دستگاهها و مؤسسات موضوع این ماده هر شش ماه یک بار توسط سازمان یاد شده به دولت گزارش می شود.
ماده 8 ـ وزارتخانه های کشور و صنایع و سازمان برنامه و بودجه و شهرداریهای کشور مکلفند امکانات حمل و نقل عمومی سفرهای روزانه شهری را در شهرهای کشور به ویژه شهرهای بزرگ، به گونه ای فراهم نمایند تا علاوه بر حصول اهداف تعیین شده در برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب 1373 ـ اهتمام کامل برای تحقق اهداف الگوی مصرف (الگوی حمل و نقل) به میزان هشتاد درصد (80 %) نیز به عمل آید.
ماده 9ـ به منظور افزایش ظرفیت ناوگان حمل و نقل داخل شهری، دولت سالانه تسهیلات ویژه ای را در اختیار شرکتها و سازمانهای اتوبوسرانی شهری قرار می دهد تا با استفاده از آن تسهیلات به ظرفیت موجود ناوگان اضافه شود. شهرداریهای کشور مکلف هستند سالانه حداقل ده درصد (10 %) به مجموع ظرفیت موجود اضافه نمایند.
وزارت صنایع مکلف است به منظور پاسخگویی به نیاز ناوگان حمل و نقل شهری، افزایش ظرفیت تولیدات خود را در زمینه وسایل نقلیه عمومی در اولویت قرار دهد.
ماده 10ـ برای کاهش حجم تصدی امور توسط دولت و تمرکز امور حمل و نقل جمعی کارکنان دولت و استفاده بهینه از امکانات موجود، دستگاههای اجرایی و تحت پوشش مستقر در شهرهای بزرگ می توانند به دو صورت زیر اقدام کنند:
الف ـ تا پایان برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با رعایت ماده (11) قانون محاسبات عمومی کشور ـ مصوب 1366ـ به مرور نسبت به واگذاری امانی وسایل نقلیه جمعی خود به شرکتهای اتوبوسرانی در ازای ارایه خدمات مربوط به اولویت کارکنان دستگاههای طرف قرارداد دولت اقدام نمایند.
تبصره ـ دستورالعمل اجرایی این بند توسط وزرای امور اقتصادی و دارایی و کشور و دستگاههای ذی ربط تهیه و به مورد اجرا گذاشته می شود.
ب ـ در قبال عقد قرارداد، در ساعات غیر اداری و یا غیر از ساعات انتقال کارکنان خویش، وسایل نقلیه جمعی خود را در اختیار شرکتهای واحد اتوبوسرانی قرار دهند.
مفاد این ماده با هماهنگی و موافقت ستاد کل نیروهای مسلح در مورد نیروهای مسلح اعمال خواهد شد.
ماده 11ـ به منظور کاهش آلودگی هوا در تهران و شهرهای بزرگ، دستگاههای اجرایی، نیروهای نظامی و انتظامی موظفند نسبت به گازسوز یا دوگانه سوز کردن تدریجی وسایل نقلیه تحت اختیار خود، همچنین استفاده از سایر سوختهای مناسب با حداقل ترکیبات آلاینده از جمله بنزین بدون سرب بر اساس زمانبندی مشخص اقدام نمایند. سازمان حفاظت محیط زیست کشور موظف است گزارش سالانه عملکرد دستگاهها را به دولت گزارش نماید. این اقدام در مورد نیروهای مسلح با هماهنگی و موافقت ستاد کل نیروهای مسلح انجام می شود.
تبصره 1ـ جهت تشویق بخش خصوصی در مورد استفاده از سایر سوختها و گازسوز یا دوگانه سوز کردن وسایل نقلیه، دولت با اعطای وام یا تسهیلات بانکی با سود متضمن نرخ ترجیحی اقدام خواهد کرد.
تبصره 2ـ وزارت نفت مکلف است به منظور به حداقل رساندن آلودگی ناشی از سوختهای آلاینده و جایگزین کردن کامل بنزین بدون سرب با بنزین معمولی و سایر سوختها، نسبت به تولید و عرضه بنزین بدون سرب در حد نیاز اقدام نماید.
تبصره 3ـ وزارتخانه های نفت، صنایع و شهرداری تهران برابر برنامه زمانبندی شده با به کارگیری تمامی امکانات و منابع موجود، نسبت به گازسوز یا دوگانه سوز کردن وسایل نقلیه موتوری تمامی متقاضیان اقدام می نمایند.
تبصره 4ـ سازمان برنامه و بودجه موظف است برای به اجرا درآمدن مفاد این ماده اعتبارات لازم را در بودجه سالانه کشور پیش بینی نماید.
تبصره 5 ـ سازمان صدا و سیما مکلف است با همکاری دستگاههای ذی ربط، برنامه هایی را در راستای نمایاندن مزایای گاز سوز کردن وسایل نقلیه و استفاده از بنزین بدون سرب از نظر اقتصادی و زیست محیطی، همچنین برنامه های آموزشی متضمن ملاحظات ایمنی مربوط به گازسوز شدن از طریق صدا و سیما به عموم مردم ارایه نماید.
تبصره 6ـ مؤسسه تحقیقات و استاندارد صنعتی ایران مکلف است بررسیهای لازم در مورد تدوین استاندارهای گازسوز کردن وسایل نقلیه را تهیه و جهت اجرا به مراجع ذی ربط ارایه نماید. مراجع ذی ربط در تولید و اصلاح سیستم سوخت وسایل نقلیه موظف به رعایت استاندارد مزبور می باشند.
ماده 12ـ شهرداریهای کشور در شهرهای بزرگ مکلف هستند حتی الامکان وسایل نقلیه عمومی با سوخت با حداقل ترکیبات آلاینده از قبیل اتوبوس گازسوز، مترو، قطار شهری و غیر اینها یا با سوخت بنزین بدون سرب را در شبکه حمل و نقل شهری به کار گیرند و جهت تشویق مردم با استفاده بیشتر از وسایل نقلیه عمومی، راهکارهای مناسبی را از جمله تنظیم برنامه زمانبندی حرکت وسایل نقلیه عمومی در خطوط و شبکه حمل و نقل شهری به مورد اجرا گذارند.
ماده 13ـ وزارت صنایع موظف است تمامی تولیدکنندگان داخلی موتورسیکلتهای دو زمانه را در یک برنامه زمانی پنج ساله از زمان لازم الاجرا شدن این آیین نامه مکلف نماید فروش سالانه خود در سطح کشور را کاهش و با نوع موتور چهار زمانه جایگزین نمایند.
نیروی انتظامی موظف در پایان این دوره از تردد موتورسیکلتهای با سیستم دو زمانه در شهرهای کشور که به تشخیص سازمان حفاظت محیط زیست با مشکل آلودگی هوا روبرو هستند جلوگیری کند.
ماده 14ـ در اجرای تبصره (1) ماده (2) قانون مقررات صادرات و واردات، از تاریخ لازم الاجرا شدن این آیین نامه، ورود موتورسیکلتهای دو زمانه ممنوع است .
معاون اول رییس جمهور- حسن حبیبی
منبع سایت صلح
