آئین نامه شماره 40 درخصوص ضوابط تأسیس مؤسسات بیمه غیر دولتی
مصوب 1380,11,01با اصلاحات و الحاقات بعدی
شورای عالی بیمه با توجه به قانون تأسیس مؤسسات بیمه غیر دولتی مصوب ششم شهریور 1380 مجلس شورای اسلامی‌‌و در اجرای بند 5 مادة 17 قانون تأسیس بیمة مرکزی ایران و بیمه گری ضوابط تأسیس مؤسسات بیمة غیر دولتی را به شرح زیر تصویب نمود:
ماده 1– در این آیین‌نامه واژه‌ها یا عبارتهای زیر به جای توضیح مربوط به کار می‌رود:
الف- مؤسسة بیمه: مؤسسة بیمه‌ای که به موجب قانون تأسیس مؤسسات بیمة غیردولتی مصوب ششم شهریور 1380 مجلس شورای اسلامی و براساس قانون تأسیس بیمة مرکزی ایران و بیمه‌گری و مقررات این آیین‌نامه به صورت غیر دولتی ایجاد و به عملیات بیمه‌گری مبادرت می‌نماید. مؤسسة بیمه غیر دولتی در این آیین‌نامه مؤسسة بیمه نامیده می شود.
ب- شخص حقیقی داخلی: شخص حقیقی تبعة جمهوری اسلامی ایران
پ- شخص حقوقی داخلی: شخص حقوقی که دارای تابعیت ایرانی بوده و براساس قوانین موضوعة جمهوری اسلامی ایران در مراجع ذیصلاح به ثبت رسیده باشد.
ت- موافقت اصولی: موافقت با درخواست تأسیس مؤسسة بیمه که پس از اخذ مصوبة مجمع عمومی بیمة مرکزی ایران به منظور تشکیل پروندة ثبتی و پذیره نویسی سهام صادر می‌شود.
ث- پروانة تأسیس: موافقت با ثبت مؤسسة بیمه در مرجع ثبت شرکتها که بیمة مرکزی ایران پس از تأیید طرح اساسنامه و انتخاب اولین مدیران و بازرس یا بازرسان در مجمع عمومی مؤسس و در صورت احراز شرایط لازم براساس موافقت اصولی صادر می‌کند.
ج- پروانة فعالیت: مجوّز فعالیت مؤسسة بیمه در یک یا چند رشتة بیمه‌ای که بیمة مرکزی ایران صادر می‌نماید.
ح- قانون تأسیس: قانون تأسیس بیمة مرکزی ایران و بیمه‌گری مصوب سال 1350 و اصلاحات بعدی آن.
ماده 2– تشکیل مؤسسه بیمه صرفاً به صورت شرکت سهامی عام ایرانی که سهام آن با نام بوده و با رعایت قانون تأسیس و طبق قانون تجارت به ثبت رسیده باشد امکان پذیر است.
ماده 3– مؤسسین مؤسسة بیمه باید فاقد سابقة محکومیت موضوع مادة 64 قانون تأسیس و یا هرگونة محکومیت دیگری که منجر به محرومیت از حقوق اجتماعی شده است باشند.
ماده 4– وزارتخانه‌ها، مؤسسه‌های دولتی، مؤسسات و نهادهای عمومی‌غیر دولتی و شرکتهای موضوع مادة 2 “قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت” نمی‌توانند جزء مؤسسین مؤسسة بیمه باشند.
تبصره 1– وزارتخانه‌ها، مؤسسات، نهادها و شرکتهای موضوع این مادة در مجموع نمی‌توانند بیش از ده درصد در مؤسسه بیمه سهم داشته باشند.
تبصره 2– شرکتهای موضوع تبصره مادة 4 قانون محاسبات عمومی کشور مشمول حکم این مادة نمی‌باشند ولی در هر حال مجموع سهام آنها نباید بیش از 20 درصد سهام مؤسسة بیمه باشد.
تبصره 3– صندوقهای بازنشستگی کارکنان شرکتها و مؤسسات دولتی به استثنای صندوق بازنشستگی کشوری و صندوقهای بازنشستگی نیروهای مسلّح مشمول محدودیت این ماده نمی‌باشند.
ماده 5– اشخاص حقوقی که وزارتخانه‌ها، شرکتهای دولتی و مؤسسات و نهادهای عمومی‌غیر دولتی در آنها بیش از 20 درصد سهم دارند نمی توانند در مجموع بیش از 20 درصد در مؤسسه بیمه سهم داشته باشند.
ماده 6– در اجرای مادة (33) قانون تأسیس، از نظر این آیین‌نامه مجموع اشخاص زیر در هر حالت یک شخص محسوب می‌شود:
الف- شخص حقیقی متقاضی به علاوة اقارب مندرج در مادة مذکور.
ب- اشخاص حقوقی که شخص حقیقی متقاضی و یا اقارب مندرج در مادة مذکور در آن بیش از 20 درصد حق رای داشته باشند.
پ- شخص حقوقی متقاضی به علاوه سایر اشخاص حقوقی که متقاضی به طور مستقیم یا با واسطه در آنها بیش از 20 درصد حق رأی داشته باشد.
ت- اشخاص حقوقی که یک شخص حقیقی یا حقوقی همزمان بطور مستقیم یا با واسطه در آنها بیش از 20 درصد حق رأی داشته باشد.
ماده 7– برای دریافت موافقت اصولی، اشخاص حقیقی و حقوقی داخلی که واجد شرایط مقرر در این آیین‌نامه هستند باید تقاضای تأسیس مؤسسة بیمه را همراه پیش نویس اساسنامه، برنامه جامع عملیاتی و سایر مدارک و اطلاعاتی که برای احراز شرایط پیش بینی شده در قانون تأسیس و این آیین نامه مورد نیاز است به بیمه مرکزی ایران تسلیم نمایند.
تبصره 1– برنامه جامع عملیاتی باید شامل اهداف مؤسسه، بازارهای هدف، تمهیدات بیمة اتکایی و نحوة حصول به اهداف مورد نظر حداقل برای سه سال اولیة فعالیت مؤسسة بیمه باشد.
تبصره 2– در صورتی که بیمة مرکزی ایران پس از دریافت مدارک از متقاضی، برای احراز شرایط، ارائة مدارک و اطلاعات دیگری را لازم بداند باید ظرف پانزده روز اداری مراتب را بطورکتبی به متقاضی اعلام نماید.
ماده 8 – شخص یا اشخاص حقوقی مؤسس مؤسسه بیمه باید حداقل سه دوره مالی سابقه فعالیت داشته باشند و مکلفند یک نسخه از اساسنامه و ترازنامه و حساب عملکرد سود و زیان مصوب آن شخص یا اشخاص حقوقی در سه سال مالی قبل را همراه اظهارنامه ای مشتمل بر اسامی اعضای هیئت مدیره و سهامداران عمده (دارای بیش از پنج درصد سهام) و سایر اطلاعات ضروری به بیمه مرکزی ارائه دهند.
ماده 9– بیمة مرکزی ایران پس از دریافت کلیة مدارک و اطلاعات مورد نیاز و احراز شرایط قانونی مؤسسین، حداکثر ظرف یک ماه نظر خود را دربارة تقاضای مطرح شده برای طی مراحل قانونی به شورای عالی بیمه ارائه خواهد نمود.
ماده 10– مفاد اعلامیه پذیره نویسی باید قبل از ارائه به ادارة ثبت شرکتها به تأیید بیمه مرکزی ایران برسد.
ماده 11– اعضای هیأت مدیره (اعم ازا شخاص حقیقی یا نمایندة اشخاص حقوقی)، مدیر عامل و قائم مقام مدیر عامل (در صورت وجود) باید ضمن داشتن مدرک کارشناسی مرتبط (بیمه، اقتصاد، امور مالی، مدیریت، حقوق و رشته‌های مشابه) و نداشتن محکومیت موضوع مادة 64 قانون تأسیس، به تشخیص بیمة مرکزی ایران از حسن شهرت برخوردار باشند. مدیر عامل و قائم مقام مدیر عامل(در صورت وجود) باید به تشخیص بیمه مرکزی ایران تجربه کاری مفید و مؤثر داشته باشند
تبصره(اصلاحی 29/11/1381)– درصورتی که مدرک کارشناسی افراد معرفی شده جهت عضویت در هیئت مدیره مؤسسه بیمه در رشته‌های غیر مرتبط باشد به شرط آنکه واجد سایر شرایط بوده و حداقل پنج سال تجربه موثر مدیریتی داشته باشند بیمه مرکزی ایران می‌تواند به تشخیص خود با عضویت آنها در هیئت مدیره موافقت نماید. در هرصورت تعداد اینگونه اعضا نمی‌تواند از دو پنجم تعداد اعضای هیئت مدیره هر مؤسسه بیمه بیشتر باشد.
تبصره 2– در صورتی که هیأت مدیره مؤسسه بیمه هر یک از شرایط مندرج در این آئین‌نامه و یا سایر مقررات مربوط را از دست بدهد مؤسسه بیمه موظف است حداکثر تا سه ماه وضعیت هیأت مدیره را با شرایط و مقررات مربوط منطبق نماید. در غیر اینصورت رئیس کل بیمه مرکزی ایران موظف است در اجرای ماده 41 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری موضوع را همراه با پیشنهاد مشخص در شورای عالی بیمه مطرح نماید.
تبصره 3– در صورت استعفاء، عزل یا فوت مدیر عامل مؤسسه بیمه یا سلب شرایط وی (به تشخیص بیمه مرکزی ایران)، مؤسسه بیمه موظف است حداکثر تا دو ماه فرد واجد شرایط دیگری را به بیمه مرکزی ایران معرفی نماید. بیمه مرکزی ایران موظف است حداکثر ظرف مدت یک ماه نظر خود را در مورد صلاحیت فرد معرفی شده اعلام کند. تا زمان انتصاب مدیر عامل مورد تأیید بیمه مرکزی ایران، انجام وظایف وی بر عهده رئیس هیأت مدیره یا قائم مقام مدیر عامل مؤسسه بیمه خواهد بود.
چنانچه مؤسسه بیمه ای به هر علت بیش از سه ماه فاقد مدیر عامل تأیید صلاحیت شده باشد رئیس کل بیمه مرکزی ایران موظف است در اجرای ماده 41 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه‌گری موضوع را همراه با پیشنهاد مشخص در شورای عالی بیمه مطرح نماید.
تبصره 4 – در صورتی که شخص یا اشخاص حقوقی ، عضو هیئت مدیره مؤسسه بیمه باشند باید حداقل سه دوره مالی سابقه فعالیت داشته باشند.
تبصره 5 – تعداد اعضای هیئت مدیره باید حداقل پنج نفر بعلاوه دو نفر علی البدل باشد و همواره حداقل سه پنجم اعضای اصلی موظف باشند.
ماده 12– حسابرس و بازرس قانونی مؤسسة بیمه باید از میان حسابداران رسمی موضوع “قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذی صلاح به عنوان حسابدار رسمی” انتخاب شوند.
ماده 13– مؤسسات بیمه‌ای که در بیمه‌های زندگی فعالیت می‌کنند موظفند محاسب فنی مورد تأیید بیمة مرکزی ایران را معرفی نمایند.
ماده 14 – هیچ یک از اعضای هیئت مدیره ، مدیرعامل و قائم مقام مدیرعامل مؤسسه بیمه نمی توانند در سایر مؤسسات بیمه (سرزمین اصلی و یا مناطق آزاد) ، کارگزاری ها و نمایندگی های بیمه سمت داشته باشند.
ماده 15– پس از تعیین سرمایه، تصویب اساسنامه و همچنین تعیین مدیران، بازرس قانونی و سایر موارد مندرج در قانون تجارت در مجمع عمومی مؤسس همچنین تعیین مدیر عامل و در صورت لزوم محاسب فنی، بیمة مرکزی ایران با رعایت مقررات، پروانة تأسیس مؤسسة بیمه را صادر خواهد نمود.
ماده 16– مدت اعتبار موافقت اصولی و پروانة تأسیس حداکثر یک سال پس از صدور است مگر آنکه قبل از انقضاء به درخواست متقاضی و موافقت بیمة مرکزی ایران این مهلت تمدید شود.
تبصره – مجوزهای صادر شده قابل انتقال به غیر نمی‌باشد.
ماده 17 – برای صدور پروانه فعالیت و ادامه فعالیت مؤسسه بیمه باید صلاحیت فنی معاون فنی ، مدیران (مسئولان) فنی در هریک از رشته های بیمه ای و نیز اکچولر مؤسسه بیمه به تایید بیمه مرکزی رسیده باشد.
تبصره 1 – در صورت استعفاء ، عزل یا فوت هریک از مدیران فنی مؤسسه بیمه یا سلب شرایط آنها (به تشخیص بیمه مرکزی ایران) ، مؤسسه بیمه موظف است حداکثر ظرف دو ماه فرد واجد شرایط دیگری را به بیمه مرکزی ایران معرفی نماید. بیمه مرکزی ایران موظف است حداکثر ظرف یک ماه نظر خود را در مورد صلاحیت فرد معرفی شده اعلام کند. تا زمان انتصاب مدیر فنی مورد تأیید بیمه مرکزی ایران، انجام وظایف وی بر عهده مدیر عامل یا قائم مقام مدیرعامل مؤسسه بیمه خواهد بود. چنانچه مؤسسه بیمه به هر علت بیش از سه ماه در هریک از رشته های بیمه فاقد مدیرفنی تأیید صلاحیت شده باشد، رئیس کل بیمه مرکزی ایران موظف است در اجرای ماده 41 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری موضوع را همراه با پیشنهاد مشخص در شورای عالی بیمه مطرح نماید.
تبصره 2: چنانچه مؤسسه بیمه بخواهد فردی را به عنوان معاون فنی یا عناوین مشابه منصوب نماید صلاحیت وی باید قبلاً به تأیید بیمه مرکزی ایران رسیده باشد.
ماده 18– بیمة مرکزی ایران پس از ثبت مؤسسة بیمه و معرفی مدیر یا مدیران فنی مورد تأیید، ظرف یک ماه پروانة فعالیت برای رشته‌های مورد تقاضا را در چارچوب اساسنامه صادر خواهد کرد.
ماده 19– مدیران مؤسسة بیمه موظفند براساس برنامه عملیاتی پیش بینی شده مؤسسة بیمه را اداره نمایند و هرگونه تغییر در کلیات برنامة عملیاتی را قبلاً به اطلاع و تأیید بیمة مرکزی ایران برسانند.
ماده 20(اصلاحی 29/11/1381)– قبول بیمه اتکائی از داخل یا خارج از کشور صرفاً برای مؤسسات بیمه اتکائی مجاز است و مؤسسات بیمه مستقیم مجاز به قبول بیمه اتکائی از سایر مؤسسات بیمه نمی‌باشند.
تبصره(اصلاحی 29/11/1381)– درمواردی که مؤسسات بیمه مستقیم به جهت عضویت در صندوقهای بیمه محلی، منطقه ای و یا بین‌المللی موظف به واگذاری و قبولی بیمه اتکائی به صورت متقابل می‌باشند، قبول بیمه اتکائی در محدوده مورد تأئید بیمه مرکزی ایران بلامانع است.
ماده 21– مواردی که در این آیین‌نامه ذکر نشده است حسب مورد تابع قانون تأسیس مؤسسات بیمة غیر دولتی، قانون تأسیس بیمة مرکزی ایران و بیمه گری، قانون تجارت، مصوبات شورای عالی بیمه، دستورالعمل‌های بیمة مرکزی ایران و سایر قوانین و مقررات جاری خواهد بود.
این ضوابط در 21 مادة و 5 تبصره در تاریخ 1/ 11/ 1380 به تصویب شورای عالی بیمه رسید.
منبع سایت صلح
