در شرایط خاصی، خرید حکم حبس تعزیری یا در واقع، تبدیل مجازات زندان به جزای نقدی، امکان پذیر می باشد که موارد ، شرایط و نحوه خرید آن، در فصل نهم قانون مجازات اسلامی، تحت عنوان (مجازات های جایگزین حبس) و در مواد 64 به بعد قانون، مورد پیش بینی قانون گذار قرار گرفته است. مطابق مواد مزبور، در موارد زیر، امکان خرید مجازات زندان یا در واقع، تبدیل آن به جزای نقدی وجود خواهد داشت:
در جرایم عمدی، در صورتی که حداکثر مجازات قانونی جرم انجام گرفته، 3 ماه حبس باشد، مجازات های جایگزین حبس، من جمله جزای نقدی، اجبارا و الزاما اجرا می گردند.
در جرایم عمدی، مشروط بر اینکه مجازات قانونی جرم، 91 روز تا 6 ماه حبس تعزیری باشد، به اجبار و الزاما، حکم به مجازات های جایگزین، از جمله جزای نقدی می گردد.
در جرایم عمدی که حداکثر مجازات قانونی جرم، بیش از 6 ماه تا 1 سال حبس بوده، مجازات های جایگزین حبس، من جمله جزای نقدی، به اختیار دادگاه اجرا می گردند.
در کلیه جرایم غیر عمدی، به اجبار و الزاما، حکم به مجازات های جایگزین حبس، از جمله جزای نقدی صادر می گردد، مگر در صورت وجود شرایط خاص.
لازم به ذکر است که در قانون مجازات، تبدیل حکم حبس تعزیری، صرفا به جزای نقدی، مورد تصریح قانون گذار قرار نگرفته و قاضی، در تعیین یک از مجازات های جایگزین، به جای مجازات زندان، مخیر می باشد که این مجازات ها، عبارتند از: دوره مراقبت، خدمات عمومی رایگان، جزای نقدی، جزای نقدی روزانه و محرومیت از حقوق اجتماعی.
