هیئت وزیران در جلسه مورخ 8 /4 /1384 بنا به پیشنهاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و به استناد ماده (194) تنفیذی قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، موضوع ماده (94) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب 1383 ـ آیین نامه اجرایی ماده یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:
آیین نامه اجرایی ماده (194) تنفیذی قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، موضوع ماده (94) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
مصوب 1384,04,08با اصلاحات و الحاقات بعدی
ماده 1ـ تعاریف و مفاهیمی که در این آیین نامه به کار رفتهاند عبارتند از:
الف ـ دستگاه نظارت: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان دامپزشکی کشور و مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران است.
ب ـ تأییدیه بهداشتی: مجوزی است که مرجع صدور تأییدیه پس از حصول اطمینان از تطبیق وضعیت واحد های موضوع ماده (3 (این آیین نامه با معیار های بهداشتی اعلام شده توسط دستگاه نظارت، صادر می نماید.
پ ـ ممیزی خدمات بهداشتی: مشتمل بر بازدید و نظارت بهداشتی به کار واحد های مشمول موضوع ماده (3) این آیین نامه و تطبیق وضعیت آنها با معیار های مصوب دستگاه نظارت است.
ت ـ مرجع صدور تأییدیه بهداشتی: اشخاص حقیقی یا حقوقی هستند که صلاحیت آن ها حسب مورد توسط دستگاه نظارت برای مدت معین تعیین می شود.
ث – متصدی: به فردی اطلاق می شود که مستأجر، مالک، صاحب پروانه یا نماینده قانونی اداره واحد های موضوع ماده (3) این آیین نامه است.
ج ـ میدان دام کشتاری: محلی که دام های قابل کشتار به طور موقت در آن نگهداری می شوند.
چ ـ میدان عرضه دام: محلی که تولید کنندگان دام، دام های خود را برای فروش در آنجا عرضه می نمایند.
ح ـ مرکز پرورش دام: محل پرورش دام به منظور انواع بهره برداری، اصلاح نژاد و قرنطینه.
خ ـ مرکز جمع آوری و نگهداری فرآورده های خوردنی خام دامی: محلی که در آن فرآورده های خام دامی از قبیل گوشت، شیر و عسل به طور مستقیم یا پس از فرآوری و بسته بندی در شرایط مناسب ذخیره می شود تا در زمان مصرف به صورت بهداشتی عرضه شود.
ماده 2 ـ کلیه مراکز تولید و توزیع مواد خوردنی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی همچنین مراکزی که در این زمینه خدماتی ارایه می کنند، موظفند ضمن رعایت ضوابط بهداشتی که از طرف دستگاه نظارت اعلام می شود، نسبت به اخذ تأییدیه بهداشتی از مراجع صدور تأییدیه بهداشتی که صلاحیت آنها حسب مورد به وسیله دستگاه نظارت برای مدت معین تأیید شده است، اقدام کنند.
ماده 3 (اصلاحی 23/05/1384)ـ واحد های مشمول این آیین نامه عبارتند از:
الف ـ تمام کارگاه ها و کارخانه های تولید مواد خوردنی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی.
ب ـ تمام محلهای توزیع و عرضه انواع مواد خوردنی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی و مراکزی که در زمینه های یاد شده خدماتی ارایه می کنند مشتمل بر رستوران ها، اغذیه فرو‌شی ها، سوپر مارکت ها، قنادی ها، بستنی و آبمیوه فرو‌شی ها، انواع پزندگی ها، چلو کبابی ها، تالار پذیرایی، میوه و سبزی فرو‌شی ها، سلف سرو‌یس ها، فرو‌شگاه های مواد پرو‌تیینی، استخر های شنا، قهوه خانه ها، حمامها، آرایشگاه ها، مسافر خانه ها، هتلها، مهد کودکها، سرا های سالمندان، بیمارستانها، آموزشگاه ها، سینما ها، پانسیونها، قصابی ها و مرغ فرو‌شی ها، خوار و بار و لبنیات فرو‌شی ها و نانوایی های سنتی و فانتزی.
پ ـ واحد ها و وسایل حمل و نقل، فرو‌شگاههای زنجیره ای عرضه، سرد خانه ها و انبار های نگهداری مواد خوردنی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی
ت ـ مراکزی که در زمینه دام و فرآورده های خوردنی خام دامی فعالیت دارند از قبیل مراکز پرورش دام و طیور و آبزیان، کشتارگاه ها، مراکز بسته بندی فرآورده های خام دامی، کارخانه های تولید خوراک دام، مراکز جمع آوری و نگهداری فرآورده های خوراکی خام دامی، میدان دام کشتاری، میدان عرضه دام.
ماده 4ـ مراحل اخذ و صدور تأییدیه بهداشتی عبارتست از:
الف ـ مراجعه متصدی و ارایه درخواست تأییدیه بهداشتی از مرجع صدور تأییدیه.
ب ـ تشکیل پرونده بهداشتی، بازدید، نمونه برداری و صدور تأییدیه بهداشتی و در صورت وجود نقص، تعیین مهلت برای رفع نقص توسط مرجع صدور تأییدیه، در چارچوب ضوابط و دستورالعملی که حسب مورد توسط دستگاه نظارت اعلام می شود.
پ ـ رفع نواقص اعلام شده و انطباق واحد با معیارهای بهداشتی توسط متصدی.
ت ـ بازدید مجدد و صدور تأییدیه بهداشتی توسط مرجع صدور تأییدیه.
ث ـ معرفی متصدی متخلف به دستگاه نظارت.
تبصره (اصلاحی 23/05/1384)ـ تأییدیه بهداشتی واحدهای تحت نظارت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در رو‌ستاها، به صورت رایگان صادر می شود.
ماده 5 ـ کلیه واحدهای موضوع ماده (3) این آیین نامه موظفند یکی از مراجع صدور تأییدیه بهداشتی را برای اخذ تأییدیه بهداشتی بر اساس ضوابطی که دستگاه نظارت شامل مراحل نظارت، اقتضائات محیطی، محلی و منطقه ای و تعداد صنوف و حداقل دفعه های بازدید اعلام می نماید انتخاب کنند و آن را به دستگاه نظارت اعلام نمایند.
ماده 6 (اصلاحی 23/05/1384)ـ دستگاه نظارت موظف است بر اساس پیچیدگی و نوع تولید واحدهای تحت نظارت، موقعیت (مسافت) استقرار مؤسسه، و‌سعت واحد و سایر عوامل مرتبط، حداقل تعداد بازدیدهای سالیانه و همچنین تعرفه هر نوبت بازدید را با رعایت موارد زیر تعیین و از طریق دستگاه نظارت استان به واحدهای صدور تأییدیه بهداشتی جهت اجرا ابلاغ نماید.
الف ـ تعرفه پایه هر بازدید و در صورت لزوم نمونه برداری از واحدهای موضوع بند (الف)، (پ)، (ت) ماده (3) این آیین نامه مبلغ 000 /300 ریال می باشد که بر اساس عوامل ذکر شده در ماده (6) تا حداکثر 000 /600 ریال افزایش می یابد.
ب ـ هزینه انجام آزمایشهای مرتبط با محصول نمونه برداری شده از واحدهای موضوع بندهای یاد شده حسب مورد توسط متصدی پرداخت می شود.
پ ـ تعرفه هر بازدید برای واحدهای موضوع بند (ب) ماده(3) این آیین نامه که دارای کمتر از ده نفر شاغل باشند با توجه به شهر محل استقرار حداکثر به میزان چهل و پنج‌هزار ریال و بیش از ده نفر تا هفتادهزار ریال است.
ت ـ هزینه نمونه برداری و آزمایشهای مربوط از مواد غذایی در سطح عرضه و آب استخرها و حمام ها برای انجام آزمایش میکرو‌بی حسب مورد توسط متصدی پرداخت می شود.
ث ـ دستورالعمل هماهنگی و نظارت بر چگونگی تعیین تعرفه در سطح کشور بر اساس این ماده توسط و‌زارتخانه های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و جهاد کشاو‌رزی با هماهنگی وزارت بازرگانی تهیه و به واحدهای استانی ابلاغ می شود.
ج ـ اختصاص یک درصد از درآمد حاصل از اجرای تبصره یک بند (الف) ماده (6) به منظور افزایش انگیزه کارشناسان و کارکنان مرتبط با نظارت بر اقدامات شرکتهای ممیزی در دستگاه های نظارتی (دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی و ادارات کل دامپزشکی) محل بلا مانع است.
ماده 7 ـ وظایف متصدیان واحدهای موضوع ماده (3) این آیین نامه عبارتست از:
الف ـ رفع نواقص اعلام شده توسط مرجع صدور تأییدیه.
ب ـ پرداخت تعرفه در چارچوب ضوابط مقرر در ماده (6) این آیین نامه.
پ ـ نصب کارت تأییدیه بهداشتی در محل کار، به نحوی که در معرض دید عموم باشد.
ماده 8 ـ وظایف مرجع صدور تأییدیه عبارتست از:
الف ـ تشکیل پرونده، بهداشتی برای واحد تحت نظارت.
ب ـ بازدید، نمونه برداری و آزمایش.
پ ـ تعیین مهلت برای رفع نقص طبق دستورالعمل دستگاه نظارت.
ت ـ صدور تأییدیه بهداشتی در صورت انطباق وضعیت واحد مورد نظر با معیارهای بهداشتی مصوب دستگاه نظارت از قبیل بهداشت محیط، بهداشت مواد غذایی، بهداشت هوا، ابزار کار، بهداشت فردی و امور ایمنی.
ث ـ اعلام موارد تخلف به دستگاه نظارت در صورت عدم رفع نقص.
ج ـ ارسال گزارش عملکرد سه ماهه واحدهای تحت پوشش به دستگاه نظارت.
تبصره 1 ـ کلیه بازدیدهای موضوع بند (ب) این ماده، طبق برنامه زمان بندی شده یا به صورت اتفاقی حسب تشخیص مرجع صدور تأییدیه انجام می شود و گزارش آن در پرونده بهداشتی متصدی در مرجع صدور تأییدیه پس از امضای متصدی نگهداری می شود تا در صورت لزوم، در اختیار دستگاه نظارت قرار گیرد.
تبصره 2 (اصلاحی 23/05/1384)ـ آزمایشگاههای کنترل مواد غذایی و بهداشتی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی برای تکمیل اقدامات کنترل و نظارت گرو‌ههای نظارت و ممیزی تأ‌سیس می گردد و ضوابط آن توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان دامپزشکی کشور اعلام خواهد شد.
ماده 9 ـ وظایف دستگاه نظارت عبارتست از:
الف ـ تهیه دستورالعملهای مورد نظر، شامل حدود نظارت مرجع صدور تأییدیه.
ب ـ بررسی، تعیین و اعلام مراجع صدور تأییدیه بهداشتی به واحدهای موضوع ماده (3) این آیین نامه به صورت مقتضی.
پ ـ نظارت بر فعالیت مراجع صدور تأییدیه.
ت ـ رسیدگی به شکایات متصدیان در خصوص تخلفات احتمالی مراجع صدور تأییدیه.
ث ـ ارزشیابی سالیانه واحدها بر اساس گزارش مراجع صدور تأییدیه.
ماده 10 ـ مقاطع زمانی اخذ تأییدیه بهداشتی به شرح زیر است:
الف ـ کارخانه ها و کارگاه های تولید مواد غذایی فاسد شدنی و خوراک دام و طیور هر شش ماه یک بار.
ب ـ کارخانه ها و کارگاه های تولید مواد خوردنی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی سالیانه یک بار.
پ ـ مراکز توزیع و عرضه مواد غذایی فساد پذیر، آبمیوه گیری ها هر چهار ماه یک بار.
ت ـ استخرهای شنا و سونا هر سه ماه یک بار.
ث ـ سایر مراکز تهیه، توزیع و عرضه مواد غذایی، مسافر خانه ها، قهوه خانه ها، آرایشگاه ها، حمام ها، مهد کودک ها، سراهای سالمندان، پانسیون ها، بیمارستان ها، سینماها و سایر اماکن و مراکز مشمول بند (ب) ماده (3) این آیین نامه هر شش ماه یک بار
ج ـ مراکز پرورش دام، میدان دام کشتاری و میدان عرضه دام هر شش ماه یک بار.
چ ـ مـراکز بسـته بنـدی فرآورده هـای خوردنـی دام، مـراکز عرضه فـرآورده هـای خوردنی خام دامی هر سه ماه یک بار.
ح ـ واحدها و وسایل حمل و نقل انواع مواد خوردنی فاسد شدنی و خوراک دام و طیور هر شش ماه یک بار.
خ ـ واحد ها و وسایل حمل و نقل سایر مواد خوردنی و آشامیدنی سالیانه یک بار.
تبصره ـ مدت اعتبار تأییدیه بهداشتی صادر شده در هر مقطع زمانی تا پایان همان مقطع بوده و متصدیان واحدهای ذی ربط موظف به اخذ تأییدیه برای مقطع زمانی بعدی هستند.
ماده 11 ـ کارشناسان ممیزی بهداشتی و مدیر عامل شرکت ممیزی بهداشتی باید دارای تحصیلات دانشگاهی لیسانس یا بالاتر در یکی از رشته های گروه بهداشت، دامپزشکی، دارو سازی، صنایع غذایی و تغذیه باشند؛ شرکت های ممیزی بهداشتی باید دارای حداقل سه نفر کادر فنی با شرایط یاد شده باشند که یک نفر از آنها به عنوان مدیر عامل و مسؤول انجام وظیفه می نماید.
تبصره 1 (اصلاحی 23/05/1384)ـ در مواردی که ماهیت کار بهداشت محیطی می باشد نظیر بازدید اماکن صنفی، یک نفر از سه نفر اعضای فنی شرکت ممیزی تحت نظارت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باید دارای مدرک تحصیلی کارشناسی یا بالاتر در رشته بهداشت محیط و دو سال سابقه کار مفید اجرایی در این رشته باشد.
تبصره 2 ـ کارشناس ممیزی بهداشتی که مرجع صدور تأییدیه قرار می گیرد، باید دارای شرایط کادر فنی و دارای حداقل دو سال سابقه کار مفید اجرایی باشد.
تبصره3 ـ کارکنان دستگاه نظارت نمی توانند به عنوان کارشناس ممیزی یا عضو شرکت ممیزی بهداشتی فعالیت نمایند.
ماده 12 ـ مرجع صدور تأییدیه بهداشتی موظف است در صورت مشاهده تخلف عمده در متصدی که تأثیر مستقیم بر سلامت ماده غذایی و بهداشتی داشته باشد، مراتب را بلا فاصله به دستگاه نظارت اعلام نماید.
ماده13 ـ چنانچه متصدیان هر یک از واحدهای موضوع ماده (3) این آیین نامه، به دلیل عدم اقدام به موقع یا فقدان صلاحیت، نتوانند در طول یک مقطع زمانی موضوع ماده (10) این آیین نامه، موفق به اخذ تأییدیه بهداشتی شوند، دستگاه نظارت ذی ربط موظـف اسـت بـا دسـتور کتـبی و اخـطار 48 ساعتـه و نصب تابـلوی علت تعـطیل، نسبت به تعطیل موقت واحد یا توقف وسیله نقلیه برای مدت حداقل یک هفته اقدام نماید.
تبصره ـ بازگشایی و فعالیت مجدد واحدهای موضوع ماده (13) این آیین نامه که به لحاظ عدم رفع نقص یا فقدان صلاحیت به طور موقت تعطیل شده اند منوط به رفع تمام نواقص و اخذ مجدد تأییدیه بهداشتی از مرجع صدور تأییدیه است.
ماده 14 ـ دستگاه نظارت مکلف است بر اساس گزارش عملکرد که توسط مراجع صدور تأییدیه بهداشتی تهیه می شود، نسبت به ارزشیابی و تعیین درجه بهداشتی واحد های موضوع ماده (3) این آیین نامه اقدام نموده و مراتب را به طور مقتضی و در مقاطع مشخص به اطلاع عموم برساند.
ماده 15 ـ دستگاه نظارت به طور مستمر بر عملکرد مراجع صدور تأییدیه نظارت می کند و در صورت مشاهده هر گونه تخلف ضمن تذکر کتبی می تواند نسبت به لغو پروانه فعالیت به صورت موقت یا دایم اقدام نماید و در صورت ضرورت مراتب را به مراجع قضایی ذی ربط اعلام نماید.
معاون اول رئیس جمهور ـ محمدرضا عارف
منبع سایت صلح
