استفاده از مجازات حبس و زندان، با هدف اصلاح و تربیت زندانیان و بازگشت متحولانه آن‌ها به آغوش جامعه و خانواده‌هایشان در نظر گرفته می‌شود.
بر همین اساس است که در زندان‌ها دوره‌ها و جلسات آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و روانشناسی متنوعی ارائه می‌شود تا زندانیان با بهره‌گیری از این آموزش‌ها در بیرون از زندان، بتوانند گلیم خود را از جوی زندگی بیرون کشیده و از حضور مجددشان در ندامتگاه ها، بازداشتگاه‌ها و زندان‌ها جلوگیری شود.
آیه شریفه «و من احیا‌ها فکانما احیا الناس جمعیا: اگر کسی جان یک نفر را نجات دهد گو اینکه به امتی حیات بخشیده» که در آرم سازمان زندان‌ها به چشم می‌خورد نیز حاکی از همین هدف اساسی سازمان زندانهاست و همین آیه شریفه ضرورت اقدامات تامینی، تربیتی و حمایتی سازمان زندان‌ها را توجیه می‌کند.
حال آنکه بعد حرفه‌آموزی و ایجاد اشتغال مددجویان برای سازمان زندان‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار است، چراکه زندانیان با یادگیری حرف و مشاغل مختلف می‌توانند بعد از رهایی زمینه کسب درآمدی برای خود دست و پا کنند و از پس تامین هزینه‌های خود وخانواده شان برآیند.
