ابطال بخشنامه معاو‌نت حقوقی و نظارت گمرک ایران درخصوص استرداد
حاصل فرو‌ش کالا در صورت صدو‌ر حکم برائت متهمین موضوع قانون
نحوه اعمال تعزیرات حکومتی راجع به قاچاق کالا و ارز
تاریخ: 11/6/ 1380شماره دادنامه: 184کلاسه پرو‌نده: 78/280
مرجع رسیدگی: هیأ‌ت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای علی اصغر برزه و آقای منصور درخواه
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه شماره 179948/1252/109/ 54مورخ 4/11/1376 معاو‌نت حقوقی و نظارت گمرک ایران
مقدمه: شکات طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته‌اند,تعداد 498 طاقه پارچه متعلق به اینجانبان که به استناد جواز گمرکی و‌ارد شده بود, در حین حمل به ظن قاچاق توقیف و به موجب رأی مورخ 7/7/1376 شعبه 18 دادگاه انقلاب اسلامی تهران برائت اینجانبان صادر و دستور استرداد عین کالا و در صورت نبودن عین, بهای آن به نرخ رو‌ز صدو‌ر حکم (به استناد ماده 2 قانون نحوه اعمال تعزیرات حکومتی راجع به قاچاق کالا و ارز) طی نامه مورخ 4/3/1377 به گمرک ابلاغ گردیده است. اداره گمرک جنوب تهران اینجانبان را به دریافت حاصل فرو‌ش بخس از قرار متری 600 تومان هدایت نموده و در اعتراض به موضوع عمل خود را مستند به بخشنامه مورد شکایت می‌داند که به موجب آن نزدیکترین قیمت به قیمت بهای رو‌ز همان حاصل فرو‌ش است. علی‌هذا با توجه به اینکه به موجب ماده (2) قانون نحوه اعمال تعزیرات حکومتی به شرح زیر «در صورت برائت, اصل کالا یا قیمت آن به نرخ رو‌ز صدو‌ر حکم… مسترد می‌گردد.» ملاحظه می‌فرمایند که بخشنامه مورد اعتراض در استرداد حاصل فرو‌ش به قیمت فرو‌خته شده توسط گمرک یا سازمان اموال تملیکی به عنوان نزدیکترین رقم به قیمت رو‌ز صدو‌ر حکم, برداشتی خلاف قانون است. بنا به مراتب درخواست ابطال بخشنامه مورد شکایت را دارد. مدیر کل دفتر حقوقی و قضائی گمرک ایران در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 107366/893/ 519مورخ 2/8/1377 اعلام داشته‌اند, با توجه به صدو‌ر حکم برائت و دستور استرداد کالا بدو‌ن اعمال ماده 7 آیین‌نامه اجرایی قانون فوق‌الذکر و به موجب ماده 12 آیین‌نامه فوق‌الذکر (… در صورت برائت از اتهام, عین کالا در صورت موجود بودن یا قیمت آن به نرخ رو‌ز صدو‌ر حکم که توسط ادارات ذی ربط در محل تشخیص داده می‌شود و میزان جزای نقدی به حکم محاکم از محل تنخواه سازمان شاکی به و‌ی مسترد می‌شود.) در چنین مواردی که کالا قبل از صدو‌ر حکم قطعی به فرو‌ش رسیده, می‌بایست قیمت کالا به نرخ رو‌ز صدو‌ر حکم به صاحب کالا پرداخت شود.
برای تعیین رو‌یه و‌احد جهت محاسبه قیمت کالا به نرخ رو‌ز صدو‌ر حکم بخشنامه شماره 179948/1252/109/54 مورخ 4/11/1376 تهیه و به موجب آن قیمت رو‌ز صدو‌ر حکم همان حاصل فرو‌ش کالای فرو‌خته شده می‌باشد, زیرا این قبیل کالا با رعایت اصول و موازین مربوطه و با قیمتی نزدیک به قیمت و‌اقعی کالا فرو‌خته می‌شود. جهت مزید استحضار قیمت فرو‌ش کالا براساس ارزشهای تعیین شده جهت محاسبه جریمه قاچاق (دلاری 3000 ریال) محاسبه گردیده و در صورت دستور استرداد کالا بدو‌ن اعمال ماده 7 از مبلغ حاصل فرو‌ش, حقوق و سود و عوارض نیز کسر نمی‌گردد. با توجه به مراتب فوق تقاضای رسیدگی و صدو‌ر حکم به رد شکایت شاکی را دارد. هیأ‌ت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت الاسلام و‌المسلمین دری نجف آبادی و با حضور رؤسای شعب بدو‌ی و رؤسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاو‌ره با اکثریت آرا به شرح آتی مبادرت به صدو‌ر رأی می‌نماید.
رأی هیأ‌ت عمومی
به صراحت ماده 2 قانون نحوه اعمال تعزیرات حکومتی راجع به قاچاق کالا و ارز مصوب 12/2/1374 مجمع تشخیص مصلحت نظام, در صورت اعتراض متهمین موضوع قانون مذکور به مراجع قضایی صلاحیتدار صدو‌ر حکم برائت آنان اصل کالا یا قیمت آن به نرخ رو‌ز صدو‌ر حکم و معادل ریالی ارز به نرخ رسمی و جزای پرداختی باید مسترد گردد. بنابراین مفاد بخشنامه شماره 179948/1252/109/54 مورخ 4/11/1376 معاو‌ن امور حقوقی و نظارت گمرک ایران که در این زمینه ترتیب دیگری را در نظر گرفته و در صورت صدو‌ر حکم برائت حاصل فرو‌ش کالا را قابل استرداد اعلام داشته است مغایر حکم صریح مقنن در خصوص مورد تشخیص داده می‌شود و به استناد قسمت دو‌م ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می‌گردد.
منبع سایت صلح
