سوال :
چنانچه در دعوای مذکور حکم به نفع طفل صادر شود؛ اصیل در دعوای مذکور چه کسی است ؟ آیا صلح نفقه و رضایت مادر از جانب طفل قابل پذیرش است ؟ آیا نقش مادر در وصول نفقه و هزینه آن به عنوان قیم اتفاقی تلقی می شود و صلح وی بر اساس ماده ۱۳۴۲ قانون مدنی نیازمند اذن مدعی العموم ( علی رغم حیات ولی طرف نزاع ) است ؟
شماره نظریه : ۷/۹۹/۷۰۸
تاریخ نظریه : ۱۳۹۹/۶/۱۵
پاسخ :
اولاً : با توجه به توضیحات فوق اصیل در دعوای مطالبه نفقه؛ فرزند است و مادر به نمایندگی قانونی از وی مبادرت به طرح دعوا می کند.
ثانیاً : لزوم پرداخت نفقه به اشخاص واجب النفقه قاعده آمره است و توافق زوجین نمی تواند موجب نفی یا بی اثر شدن این قاعده شود؛ بنابراین چنین توافقی تکلیف پدر در پرداخت نفقه فرزند را ساقط نمی کند اما؛ چنانچه مقصود از رضایت مادر نسبت به نفقه فرزند و صلح آن؛ این باشد که مادر با تامین نیازهای معیشتی فرزند موجبات تمکن وی و در نتیجه رفع تکلیف پدر از پرداخت نفقه را فراهم آورد؛ منعی برای پذیرش این رضایت و توافق مبنای آن نیست؛ هر چند تفسیر قرارداد و بررسی رضایت مادر و حدود آن و رعایت غبطه و مصلحت طفل مندرج در ماده ۴۵ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱؛ بر عهده مرجع قضایی رسیدگی کننده است.
ثالثاً : تعیین قیمومت موقت ( اتفاقی ) توسط دادستان موضوع ماده ۷۰ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ در حدود این ماده قانونی و منحصر به امور کیفری است و قابل تسری به دعاوی حقوقی نیست؛ ضمن آن که در فرض سوال؛ مادر قیم نیز محسوب نمی شود تا صلح نفقه فرزند از جانب وی مشمول حکم مقرر در ماده ۱۳۴۲ قانون مدنی و مستلزم تصویب مدعی العموم باشد.